artLIVE – Bắn cung đã xuất hiện từ khoảng 10.000 năm trước Công Nguyên. Đây là một trong những bộ môn thể thao lâu đời nhất vẫn còn được duy trì cho đến ngày nay.
Bắn cung là một trong những môn thể thao lâu đời, hiện đang ngày một phát triển và được nhiều người yêu thích. Theo một số nghiên cứu, sự xuất hiện của môn bắn cung cổ xưa đã được các nhà khảo cổ tìm thấy nhiều nơi trên thế giới. Từ cuối thời kỳ đồ đá cũ, khoảng 10.000 năm trước Công Nguyên, khi người Ai Cập và các nền văn hóa Nubian lân cận đã sử dụng cung tên cho mục đích săn bắn tìm lương thực hoặc để chiến đấu.
Hành trình phát triển từ phương Đông cho đến phương Tây
Khi người Trung Quốc du nhập môn bắn cung vào Nhật Bản vào thế kỷ VI, nó đã gây một sức ảnh hưởng sâu sắc đến các nghi thức và kỹ thuật sau này. Một trong những môn võ thuật của Nhật Bản ban đầu được gọi là Kyujutsu – Nghệ thuật cung tên, bây giờ được gọi là Kyudo – Cung đạo.
Bắn cung cũng trở thành một hình thức chiến đấu của người Mông Cổ. Cung tên trong thời kỳ đó được làm từ da, sừng và gỗ với gân động vật bên ngoài, được giữ lại bằng keo cá và phủ vỏ cây để chống nước. Thời kỳ ấy, cung tên có thể bắn đi trong khoảng 700 – 800 mét.
Các chiến binh sẽ mang theo hai chiếc cung, một chiếc dài để bắn ở cự ly xa và một chiếc ngắn để dùng trong cận chiến. Họ cũng mang theo nhiều loại mũi tên khác nhau, tùy theo mục đích sử dụng. Bắn cung cũng được sử dụng để săn bắn và các cung thủ thường được huấn luyện từ khi còn nhỏ.
Đến thời kỳ Hy Lạp – La Mã ở phương Tây, cung tên được sử dụng nhiều cho mục đích khai thác hoặc săn bắn hơn là dùng trong chiến tranh. Người La Mã thời kỳ đầu có rất ít cung thủ. Đến thế kỷ thứ IV, các cung thủ trở thành lực lượng nòng cốt của quân đội La Mã trên khắp đế quốc. Hình ảnh của các cung thủ thường được nhìn thấy trên đồ gốm vào thời điểm đó.
Thời kỳ suy yếu của môn bắn cung
Sau khi súng ống được phát minh, cung tên dần trở nên lỗi thời và không còn được ưa chuộng trong chiến tranh. Các loại súng cầm tay thời kỳ đầu có tốc độ bắn khá kém. Bên cạnh đó, súng lại rất dễ bị ảnh hưởng bởi thời tiết ẩm ướt. Tuy nhiên, chúng lại có tầm bắn hiệu quả cùng khả năng xuyên thấu lớn hơn so với bất kỳ vũ khí cầm tay nào trước đây và vượt trội về mặt chiến thuật.
Lần sử dụng cung tên cuối cùng được ghi nhận lại là trong trận giao tranh ở Bridgnorth, Anh vào tháng 10 năm 1642. Một lực lượng dân quân ngẫu hứng được trang bị cung tên, đã chống lại những người lính sử dụng súng hỏa mai.
Tuy nhiên, ở những thảo nguyên thuộc khu vực Á – Âu, bắn cung vẫn đóng một vai trò cực kỳ quan trọng trong chiến đấu. Đế chế Ottoman vẫn trang bị kỵ binh phụ trợ, sử dụng cung tên trên lưng ngựa. Nghệ thuật bắn cung truyền thống vẫn được sử dụng trong thể thao và săn bắn ở Thổ Nhĩ Kỳ cho đến những năm 1920, nhưng kiến thức về chế tạo cung tổng hợp đã không còn được sử dụng từ những năm 1930. Phần còn lại của Trung Đông cũng mất đi sự duy trì liên tục của truyền thống bắn cung vào thời điểm này.
Bắn cung được hồi sinh như một bộ môn giải trí
Người Anh đã khởi xướng một cuộc hồi sinh lớn của môn bắn cung như một môn thể thao của tầng lớp thượng lưu từ khoảng năm 1780 – 1840. Các hiệp hội bắn cung giải trí ban đầu bao gồm Finsbury Archers và The Ancient Society of Kilwinning Archers, được thành lập vào năm 1688.
Ngài Ashton Lever, một nhà sưu tập và sưu tầm đồ cổ, đã thành lập Hiệp hội Toxophilite ở London, Anh vào năm 1781, với sự bảo trợ của George – Hoàng tử xứ Wales để phát triển bộ môn này.
Các hiệp hội bắn cung được thành lập trên khắp đất nước, mỗi hiệp hội đều có tiêu chí đầu vào nghiêm ngặt. Bắn cung giải trí nhanh chóng trở thành sự kiện xã hội và nghi lễ xa hoa dành cho giới quý tộc. Sau năm 1815, khi Chiến tranh Napoléon kết thúc, môn thể thao này ngày càng trở nên phổ biến trong mọi tầng lớp.
Một môn thể thao hiện đại
Những năm 1840, những nỗ lực đầu tiên của việc biến bắn cung từ hoạt động giải trí thành một môn thể thao hiện đại bắt đầu xuất hiện. Horace A. Ford được cho là cung thủ vĩ đại nhất mọi thời đại, đã giúp cải thiện các tiêu chuẩn bắn cung và tiên phong trong việc sáng tạo nên các kỹ thuật bắn cung mới. Ông đã vô địch giải Grand National 11 lần liên tiếp và xuất bản một cuốn sách hướng dẫn có ảnh hưởng lớn đến môn thể thao này vào năm 1856.
Ở Hoa Kỳ, môn bắn cung bắt đầu được hồi sinh vào đầu thế kỷ XX và trở thành một trong những bộ môn thể thao lâu đời nhất xuất hiện trong Thế vận hội Olympic. Năm 1931, bảy quốc gia thành viên sáng lập – Ý, Pháp, Ba Lan, Thụy Điển, Hungary, Tiệp Khắc và Hoa Kỳ đã thành lập Liên đoàn Bắn cung Thế giới (trước đây là FITA).
Từ khi thành lập, tổ chức bắt đầu quản lý môn thể thao này và phát triển các giải vô địch. Đây là một bước quan trọng trong việc đưa môn bắn cung trở lại thi đấu. Bộ môn bắn cung lần đầu tiên xuất hiện tại Olympic vào năm 1900 đến 1908, lần nữa vào năm 1920. Năm 1931, Tổ chức bắn cung thế giới – World Archery được thành lập, đến năm 1972 bắn cung được vận động thành công trở thành một môn cố định của Thế vận hội Olympic.
Tham khảo
archery360.com
worldarchery.sport
