Những phong tục truyền thống trong ngày Tết Nguyên Đán ở Việt Nam

Subin

|

9:39 03/02/2024

Share

artLIVE – Tết Nguyên Đán có rất nhiều phong tục tập quán được truyền từ xưa đến nay. Đồng thời, Tết cũng là một nét văn hóa đậm chất dân tộc của Việt Nam, mở đầu cho một năm mới tốt đẹp và an lành.

Tết Nguyên Đán là nét đẹp văn hóa của người Việt, đây là thời điểm kết thúc một chu kỳ bốn mùa: Xuân – Hạ – Thu – Đông để bước vào một năm mới và khởi đầu mới. 

Tết cũng là dịp để mọi người sum vầy cùng gia đình sau một năm làm việc xa nhà, ngoài ra còn là thời khắc để tưởng nhớ tổ tiên. Vì vậy trong ngày Tết có những phong tục tập quán đã được lưu truyền từ xa xưa và cũng dần trở thành nét đẹp trong văn hóa ngày Tết.

phong_tuc
Tết là nét đẹp văn hóa của người Việt Nam xưa và nay. Ảnh: Hoai Anh Nguyen

Dọn nhà 

Vào những ngày giáp Tết, truyền thống dọn dẹp nhà cửa và thay thế đồ dùng cũ bằng những vật phẩm mới được xem là một phong tục quan trọng của người Việt. Điều này mang ý nghĩa hy vọng xua đi những điều không may từ năm trước và đón những điều mới, may mắn trong một năm mới sắp đến. 

phong_tuc
Các gia đình sẽ dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ để đón năm mới. Ảnh: Milan Tiamo

Mỗi gia đình đều dành thời gian để làm mới không gian sống, tạo ra không khí tươi mới và sáng sủa để hy vọng đó nhận những điều tốt lành cũng như may mắn. Việc tổng vệ sinh, sắp xếp lại bàn thờ tổ tiên cũng là một trong những hoạt động thể hiện sự kính trọng và tri ân đối với ông bà tổ tiên.

Gói bánh chưng, bánh tét

Nhắc đến Tết thì không thể nhắc đến bánh chưng và bánh tét, đây là một trong những nét đẹp văn hóa của người Việt. Hằng năm, vào những ngày giáp Tết, mọi gia đình sẽ quây quần bên nhau để gói và canh nồi nấu bánh chưng, bánh tét trong không khí ấm cúng.

phong_tuc
Việc gói bánh chưng và bánh tét là hoạt động không thể thiếu trong dịp Tết. Ảnh: vietnam.net

Truyền thống gói bánh chưng, bánh tét đã có từ thời vua Hùng và cho đến nay phong tục này đã luôn xuất hiện trong ngày Tết của người Việt Nam. Những chiếc bánh được dùng để thờ cúng tổ tiên, tặng bạn bè hay người thân. Bánh chưng được xem như là hy vọng về một năm mới vuông vức tràn đầy may măn, trong khi chiếc bánh tét căng tròn tượng tưng cho sự đầy đủ và sung túc.

Đi thăm mộ tổ tiên

Đây là một trong những phong tục phổ biến của tất cả người Việt để thể hiện lòng hiếu đạo và kính trọng đối với đấng sinh thành cũng như những người đã mất, đồng thời là truyền thống uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt Nam.

phong_tuc
Từ ngày 23 đến 30 tháng Chạp, các gia đình sẽ dành thời gian đến dọn dẹp mồ mả tổ tiên và ông bà. Ảnh: congvienthienduc.com

Thông thường từ ngày 23 đến 30 tháng Chạp hằng năm hoặc có thể là mồng 1 Tết tháng Giêng, con cháu trong gia đình thường đi thăm mà quét dọn mồ mả của tổ tiên. Họ thường mang theo hương, hoa quả đến cúng bái và mời tổ tiên về nhà ăn Tết cùng con cháu. Điều này cũng thể hiện mong muốn tổ tiên phù hộ cho gia đình một năm mới bình an và hạnh phúc.

Tiệc tất niên

Mở tiệc tất niên cũng là một trong những hoạt động không thể thiếu trong những ngày giáp Tết Nguyên Đán. Tiệc là hoạt động mang ý nghĩa để đánh dấu kết thúc một năm cũ và chào đón năm mới.

phong_tuc
Mọi người sẽ đãi tiệc tất niên để chào đón năm mới và tạm biệt năm cũ. Ảnh: Nacho Nhu

Thông thường, mọi người sẽ đãi tiệc với những món ăn hấp dẫn trong không khí ấm áp, sum vầy cũng như chia sẻ những mong ước cho năm mới và trao cho nhau những lời chúc tốt đẹp nhất.

Bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả cũng là một hoạt động không thể thiếu trong việc sắp xếp và dọn dẹp bàn thờ tổ tiên. Việc bày mâm ngũ quả thể hiện lòng thành kính và biết ơn đối với tổ tiên cùng các vị thần linh, đồng thời cũng là một phần tạo nên vẻ đẹp của bức tranh ngày tết và không gian ấm cúng của gia đình.

phong_tuc
Mâm ngũ quả mang ý nghĩa kính trọng đối với tổ tiên và thần linh. Ảnh: kaarem.com

Mâm ngũ quả thường gồm 5 loại quả được chọn lựa kỹ càng và sắp xếp theo trật tự sao cho đẹp mắt nhất. Mỗi quả mang một ý nghĩa cầu mong một năm mới bình an, hạnh phúc, may mắn, an khang và phú quý.

Dựng cây nêu

Theo phong tục của người Việt Nam, mỗi nơi đều được dựng cây nêu  từ ngày 23 tháng Chạp đến hết mùng 7 tháng Giêng, để báo hiệu nơi đây đã có chủ nhằm xua đuổi ma quỷ phá đám và những điều không may mắn. 

phong_tuc
Dựng cây nêu vào ngày Tết nhằm xua đuổi ma quỷ phá đám. Ảnh: Cafef.vn

Cây nêu là một cây tre cao khoảng 5 đến 6 mét, thường được treo nhiều thứ bằng giấy vàng bạc, bùa trừ tà hay bầu rượu bện thêm bằng rơm trên ngọn cây, ngoài ra còn có đèn lồng nhỏ mang ý nghĩa xua đuổi tà ma và những điều không may mắn. Thêm vào đó còn có ý nghĩa soi đèn để tổ tiên về nhà ăn Tết.

Đón giao thừa

Đón giao thừa là khoảnh khắc quan trọng và đặc biệt nhất trong ngày Tết Nguyên Đán của người Việt Nam. Đây là thời điểm chuyển giao từ năm cũ sang năm mới mang đầy ý nghĩa cùng tinh thần tươi vui.

phong_tuc
Đón chờ giây phút giao thừa là khoảnh khắc ai cũng háo hức. Ảnh: Phao Hoa Việt

Khi đồng hồ đếm ngược sang ngày mới, không khí trở nên sôi động, rộn ràng cùng âm nhạc vui tươi với pháo hoa sặc sỡ một trời. Đón giao thừa đồng nghĩa với việc đón chào một năm mới hạnh phúc, chúc nhau những lời tốt đẹp và ước mong năm mới suôn sẻ cho mọi người.

Những hoạt động truyền thống như dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị đồ cúng tổ tiên, đón tết hay thăm người thân và đón giao thừa đã trở thành những nét đặc trưng không thể thiếu của người Việt trong ngày Tết. Đồng thời những phong tục này cũng thay cho lời chúc một năm mới may mắn và bình an.