Điều gì là khác biệt giữa Graffiti, Mural và Street Art?

Subin Nguyen

|

15:38 08/11/2023

Share

artLIVE – Đều là các bức tranh đường phố được thực hiện bởi các nghệ sĩ để bày tỏ những suy nghĩ và cách nhìn nhận vấn đề của họ nhưng Graffiti, Mural và Street Art lại là những hình thức khác nhau để thể hiện điều đó đến với công chúng.

Không khó để nhận thấy nhiều người thường bị nhầm lẫn giữa Graffiti, Mural và Street Art vì điểm chung chúng đều là nghệ thuật đường phố. Tuy nhiên những cụm từ này dùng để gọi các hình thức nghệ thuật cụ thể với từng thể loại tranh đường phố khác nhau.

Graffiti – Bắt nguồn từ đường phố

Vào những năm 1960, phong trào vẽ tên mình tại các nơi công cộng ở New York (Hoa Kỳ) bùng nổ khi những người này gọi mình là Writer (người Viết) thay vì Graffiti Artist (Nghệ sĩ Graffiti). Một số người dùng Graffiti để đánh dấu khu vực mình đã đặt chân tới, thông điệp thức tỉnh mọi người hoặc trút giận lên kẻ thù. Graffiti được định nghĩa khi dòng chữ sử dụng yếu tố đổ bóng để tạo hiệu ứng ba chiều cùng các kí tự có nhiều hình dạng khác nhau như bong bóng với nhiều màu sắc và chi tiết nghệ thuật có chung một cách phối màu.

graffiti
Graffiti là những dòng chữ cùng những ký tự có hình dạng và màu sắc đặc biệt. Ảnh: Viktor Bystrov

Những dòng chữ được viết dày đặc với chất liệu sơn xịt hay bút sơn ở nhiều nơi mà không có sự cho phép như trên các bề mặt toa tàu điện ngầm, sân bóng rổ, đường hầm… Graffiti thường được tạo một cách công phu và mang tính ẩn dụ cao để thể hiện thái độ của con người thông qua chữ viết, những hình ảnh, nhân vật đại diện cho bản thân.

graffiti
Nghệ thuật Graffiti dùng để thể hiện con người của nghệ sĩ. Ảnh: Izzy Edey

Theo thời gian, nghệ thuật Graffiti đã trở nên đồng nhất với nền văn hóa Hiphop tại New York và là một trong những yếu tố chính của Hiphop. Vào những năm 1980, khi Hiphop dần mở rộng từ một nền văn hóa nhỏ tại New York thành một phong trào trên toàn cầu, nghệ thuật Graffiti cũng được chấp nhận trong nền văn hóa đại chúng và xuất hiện nhiều hơn trên những trang sách về nhiếp ảnh và phim tài liệu. Ngoài ra, Graffiti được phủ rộng xa hơn đến với người yêu Hiphop qua việc một số nghệ sĩ Graffiti chuyển sang làm thời trang Hiphop như Marc Eco, Haze hay Doze.

Mural Art: Nghệ thuật từ bức tranh tường

Mural Art bắt nguồn từ bức tranh tường từ tiếng Latinh “murus” – có nghĩa là bức tường. Ngày nay, định nghĩa nghệ thuật vẽ tranh tường là các tác phẩm nghệ thuật được vẽ hoặc dán trực tiếp lên tường, trần nhà hoặc các bề mặt phẳng lớn hơn. Ngoài ra, có vài tác phẩm được vẽ lên mặt vải rồi sau đó treo lên tường. 

The_Creation_of_Adam
Tác phẩm tranh tường kinh điển trên trần nhà nguyện Sistine, thành Vatican – “The Creation of Adam” của họa sĩ Michelangelo Buonarro

Nghệ thuật vẽ tranh tường bắt đầu phát triển mạnh mẽ trong những năm của thế kỷ 19, các tác phẩm Mural Art được ví như một công cụ giao tiếp trực quan của các nghệ sĩ thông qua việc truyền tải các thông điệp xã hội và chính trị. Nhiều nghệ sĩ ứng dụng Mural Art điển hình như các bậc thầy hội họa cổ điển: Michelangelo Buonarroti, Leonardo da Vinci hay Diego Rivera.

The_Last_Supper
Tác phẩm nổi tiếng của Leonardo Da Vinci – “The Last Supper”. Ảnh: London’s Royal Academy of Arts

Trong thời kì Phục Hưng, tranh tường được vẽ trên tường bằng thạch cao khi các họa sĩ trộn bột màu cùng với nước và sau đó vẽ trực tiếp trên thạch cao ướt, sau thời gian các hạt bột màu sẽ ngấm sâu vào bề mặt thạch cao. Hiện nay, các tác phẩm Mural Art được vẽ bằng nhiều vật liệu khác nhau như sơn dầu, acrylic và sơn xịt. Khác với Graffiti, Mural được thực hiện với sự cho phép và người họa sĩ cũng được công chúng công nhận cùng mức thù lao tương xứng.

Street Art cùng sự đổi mới cái nhìn nghệ thuật

Tương tự với Graffiti, Street Art được thực hiện trong các khu vực công cộng nhưng không được sự cho phép của chủ sở hữu. Trong khi Graffiti có đặc điểm nổi bật là sử dụng các kí tự được viết ra để đại diện cho nghệ sĩ hoặc một nhóm để truyền tải thông điệp thì Street Art sẽ dùng hình ảnh minh họa hoặc biểu tượng để truyền tải thông điệp cá nhân về xã hội đến với công chúng.

graffiti
Tác phẩm Sailor Kiss của họa sĩ Kobra. Ảnh: blog.artsper.com

Street Art còn được gọi là “nghệ thuật công chúng độc lập” hay “post-graffiti” (hậu Graffiti) hoặc “neo-graffiti” (Graffiti mới). Thêm vào đó, Street Art bao gồm nhiều tác phẩm và phương thức đa dạng từ những bình sơn xịt đến các bức tranh vẽ tường. Theo thời gian, Street Art dần trở nên phổ biến và các nghệ sĩ đã biến hóa với các thử nghiệm kỹ thuật mới khác nhau.

Nghệ thuật đường phố được sự công nhận của giới nghệ thuật như Bansky và các nghệ sĩ khác, điều này cũng đã giúp Street Art được kính trọng và đến gần hơn với nền nghệ thuật hiện đại. Một số nghệ sĩ Street Art là những họa sĩ, sinh viên ngành mỹ thuật hoặc các chuyên gia sáng tạo xem đường phố như một cách họ trưng bày tác phẩm nghệ thuật của họ đến với công chúng.

graffiti
Tác phẩm Street Art bởi nghệ sĩ Bansky. Ảnh: dazeddigital.com

Xóa nhòa ranh giới Graffiti – Mural – Street Art

Có thể thấy, Graffiti, Mural và Street Art đều có những điểm khác biệt khi nghệ sĩ Graffiti được tạo ra để giao tiếp với các nghệ sĩ Graffiti khác mà không quan tâm công chúng có thực sự hiểu tác phẩm của mình hay không. Trong khi Street Art được tạo ra với mong muốn người xem bị thu hút bởi sản phẩm cùng thông điệp mà mình mang đến. Ngoài ra, Mural lại mang những hàm ý tích cực cùng thông điệp truyền tải đến cộng đồng.

graffiti
Sẽ không còn là lạ khi Graffiti, Mural hay Street Art được kết hợp cùng nhau và trưng bày triển lãm trong nhà. Ảnh: norcido.at

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của xã hội hiện nay, các hoạ tiết của Graffiti và Street Art cũng được các nghệ sĩ ưa chuộng và đưa vào các tác phẩm Mural chính thống. Với óc sáng tạo cùng việc kết hợp vẽ tranh bằng sơn xịt, cọ vẽ, con lăn sơn và các yếu tố nghệ thuật, đồ họa đã phá vỡ ranh giới giữa Mural Art, Graffiti và Street Art. Không khó để có thể nhìn thấy các tác phẩm với ba hình thức đứng cạnh nhau trong các buổi triển lãm nghệ thuật hay trên đường phố.

graffiti
Triển lãm Graffiti của họa sĩ Kongo tại phố Tràng Tiền, Hà Nội, Việt Nam. Ảnh: xuongkien.com

Với sự chuyển mình ấn tượng của các nghệ sĩ Graffiti, Mural và Street Art đã giúp nghệ thuật thị giác đến gần hơn với công chúng cùng các thông điệp truyền tải ý nghĩa. Sự thay đổi và kết hợp nhiều hình thức khác nhau của nghệ sĩ đã giúp nghệ thuật ngày càng đa dạng và phong phú hơn.

Tham khảo: 

Art White Canvas

xuongkien.vn

eden-gallery.com