artLIVE – Âm nhạc luôn là nguồn cảm hứng của nhiều nghệ sĩ. Thậm chí, nó còn trở thành một sợi dây liên kết với loại hình nghệ thuật mà họ đang theo đuổi, như cái cách âm nhạc ảnh hưởng trong hội họa và cuộc đời của họa sĩ Zdzisław Beksiński.
Họa sĩ Zdzisław Beksiński là ai?
Họa sĩ Zdzisław Beksiński sinh ngày 24 tháng 2 năm 1929 tại Sanok, Ba Lan. Theo truyền thống gia đình, họa sĩ nộp đơn vào khoa Kiến trúc và Kỹ thuật của Trường Bách Khoa Krakow. Nam họa sĩ theo học và sau đó nhận bằng Thạc sĩ vào năm 1952.
Vào ngày 30 tháng 4 năm 1951, họa sĩ Beksiński kết hôn với Zofia Helena Stankiewicz. Từ đó, vợ trở thành nàng thơ của ông, thường xuất hiện với tư cách như người mẫu chính trong các tác phẩm nhiếp ảnh của nam họa sĩ.
Beksiński không hề được đào tạo bài bản để trở thành nghệ sĩ. Sau khi hoàn thành đại học, ông phải nhận một công việc bắt buộc. Ông làm việc tại nhiều công trường xây dựng với tư cách là giám sát viên. Tuy nhiên, nam họa sĩ lại vô cùng ghét công việc của mình.
Sau này, ông đã dần dần nhận ra niềm đam mê và mục đích của mình. Ông bắt đầu thử nghiệm loại hình điêu khắc, thường sử dụng vật liệu ở công trường xây dựng để làm vật liệu để sáng tác. Beksiński trở lại Sanok vào năm 1955 và dành vài năm làm việc cho nhà sản xuất xe buýt với tư cách là nhà thiết kế. Khi làm việc cho Autosan, ông bắt đầu ngày càng coi trọng hội họa hơn.
Đồng thời, ông cũng thử sức trong lĩnh vực nhiếp ảnh nghệ thuật. Trong ba thập kỷ tiếp theo đó, Beksiński tạo ra nhiều sản phẩm nghệ thuật chất lượng tại Warsaw, Ba Lan. Khi làm việc ở đó, nam họa sĩ luôn chơi nhạc và dành một sự yêu thích nhất định với các nhà soạn nhạc trong khoảng thế kỷ XIX – XX.
Âm nhạc bắt đầu trở thành một yếu tố không thể thiếu trong quá trình sáng tác của họa sĩ. Từ đó, nó cũng dần phát triển và hình thành mối liên hệ mật thiết đối với niềm say mê hội họa của Beksiński.
Sợi dây liên kết giữa âm nhạc và hội họa
Trải dài lịch sử nghệ thuật, mối quan hệ mật thiết giữa âm nhạc và hội họa đã được đề cập rất nhiều. Vô số họa sĩ đã tuyên bố rằng âm nhạc chính là nguồn mạch cảm hứng dồi dào đối với nghệ thuật của họ. Đối với Zdzisław Beksiński cũng vậy. Có thể nói, Beksiński là một trong những họa sĩ yêu thích và sành sỏi âm nhạc cổ điển nhất.
Từ thời thơ ấu, mẹ của Beksiński nuôi hy vọng có thể đào tạo ông trở thành nhạc sĩ nổi tiếng, chính vì vậy bà đăng ký và để cho ông theo học piano. Kể từ khi ấy, âm nhạc đóng một vai trò quan trọng trong cuộc đời ông.
Tuy nhiên, thời kỳ đầu ông chẳng mấy hào hứng với âm nhạc, vì cảm thấy những bài tập piano quá đỗi nhàm chán. Sau một biến cố, ông mất hai đầu ngón tay và bỏ học piano từ lúc ấy.
Ông có niềm đam mê với nhạc cổ điển, sau đó chuyển qua nhạc jazz và rock, rồi quay trở lại với nhạc cổ điển. Năm 12 tuổi, ông tiếp xúc với nhạc opera lần đầu tiên, niềm đam mê nhạc jazz đến với ông thông qua các chương trình phát sóng sóng ngắn trên đài phát thanh. Vào giữa những năm 1950 – kỷ nguyên của nhạc rock, tuy nhiên, âm nhạc cổ điển vẫn giữ vị trí ưu tiên đối với Beksiński.
Nam họa sĩ ít chú ý đến hình thức trong âm nhạc, thay vào đó, ông đi tìm kiếm một xúc cảm cụ thể mà ông không thể diễn tả bằng lời. Chính điều này đã giúp ích rất nhiều trong quá trình hội họa của bản thân ông. Họa sĩ không chỉ nghe nhạc mà còn đồng thời tìm kiếm nhiều phương tiện biểu đạt khác nhau, đi tìm những ngôn ngữ biểu tượng mới trong tranh vẽ.
Có thể nói, âm nhạc như một chất dung môi xúc tác, một loại hình “kích thích”, thúc đẩy Beksiński làm việc trước giá vẽ. Nam họa sĩ đã từng chia sẻ rằng:
“Tôi đã kiểm tra thính giác của mình xem nó có ổn không, nhưng tôi cần âm nhạc để “đập nát” và “xé nát” tôi theo đúng nghĩa đen. Bằng cách nào đó, có vẻ như sau mười bốn giờ nghe liên tục, chỉ có âm nhạc mới cho phép tôi vẽ mà không ngừng nghỉ, đứng lên như thể không hề biết mệt mỏi. Nó còn hoạt động tốt hơn cả cà phê!”.
Dù đã qua đời nhưng nghệ thuật, các tác phẩm hội họa của Beksiński vẫn tồn tại và chinh phục sự si mê của nhiều khán giả trên toàn thế giới. Nam họa sĩ đã trở thành nguồn cảm hứng cho vô số nghệ sĩ. Beksiński cũng để lại một số ảnh hưởng nhất định trong các bộ phim, âm nhạc đương đại, đặc biệt là thể loại nhạc rock.
Hội họa phản ánh những giấc mơ và nỗi ám ảnh
Tất cả các bức tranh trong sự nghiệp của Beksiński đều không được đặt tiêu đề. Nam họa sĩ muốn tránh khỏi những cách giải thích ẩn dụ “đóng khung” lên các tác phẩm của mình. Ông bị mê hoặc bởi cái chết, sự mục nát cũng như bóng tối.
Ông cũng được biết đến vì quan tâm đến chủ nghĩa khiêu dâm – erotic, chủ nghĩa trừu tượng và chủ nghĩa thần bí phương Đông. Dù cũng lấn sân sang lĩnh vực nhiếp ảnh nhưng bản thân nam họa sĩ lại cảm thấy nhiếp ảnh dường như hạn chế trí tưởng tượng của mình. Vì vậy, ông quyết định trở lại với hội họa.
Beksiński thường ít hoặc không chú ý nhiều đến các xu hướng trong nghệ thuật. Thay vào đó, ông trung thành theo đuổi những “nỗi ám ảnh” riêng biệt của bản thân. Từ cuối những năm 1960 đến giữa những năm 1980, ông bắt đầu thực hiện thời kỳ nổi tiếng nhất của mình. Chủ đề chủ yếu trong các tác phẩm ở thời kỳ này là những phong cảnh địa ngục, khắc họa lại những nỗi ám ảnh và cơn ác mộng.
Chuỗi những bức họa này khiến Beksiński trở thành cái tên quen thuộc ở Ba Lan và giúp ông được công nhận ở nước ngoài. Sau đó, phong cách ông dần thay đổi và bước vào thời kỳ Gothic. Những bức tranh từ thời kỳ Gothic thể hiện những nhân vật ít mộng mơ hơn, bố cục thể hiện sự hài hòa cụ thể.
Tham khảo
dailyartmagazine.com
beksinski.gallery
culture.pl
