artLIVE – Pháo hoa đã trở thành một trong những thứ không thể thiếu trong đêm giao thừa. Nhiều họa sĩ đã dùng nét vẽ của mình để ghi dấu lại khoảnh khắc đẹp đẽ này thông qua lăng kính cá nhân.
Pháo hoa đã được xuất hiện trong nhiều tác phẩm của các họa sĩ trên khắp nơi trên thế giới. Những bức họa thuộc nhiều phong cách, trường phái khác nhau, từ quen thuộc cho đến đầy mới lạ.
Tuỳ thuộc vào góc độ cá nhân, hình ảnh pháo hoa trong năm mới hiện ra dưới ngòi bút của từng họa sĩ mang dáng vẻ, hơi thở đầy riêng biệt. Từ đó, cảm xúc được khơi gợi trong tâm hồn người thưởng thức những phong vị mới lạ.
‘Pháo hoa’ (Feu d’artifice) của Giacomo Balla
Giacomo Balla (1871 – 1958) là một họa sĩ, giáo viên nghệ thuật và nhà thơ người Ý được biết đến nhiều nhất với tư cách người đề xướng chính của Chủ nghĩa Vị lai. Chủ nghĩa Vị Lai là một trào lưu xuất hiện ở Ý và dần thu hút được sự chú ý trên thế giới từ năm 1909. Nó ca tụng, qua ngôn ngữ hội họa và điêu khắc, động lực của đời sống đô thị hiện đại.
Trong những bức tranh của mình, Giacomo thường miêu tả về ánh sáng, chuyển động và tốc độ. Ông quan tâm đến việc thể hiện sự chuyển động trong tác phẩm, đề cao tính hóm hỉnh và sự thay đổi trong nghệ thuật.
Igor Stravinsky – nhà soạn nhạc người Nga đã viết bản Pháo hoa, Op. 4 vào năm 1908. Tác phẩm của Giacomo Balla đã được trình bày trong buổi trình diễn, thay thế cho diễn viên trực tiếp. Nó bao gồm các dạng gỗ hình học rắn được phủ bằng vải và giấy màu.
Bên trong các hình kim tự tháp và lăng kính, họa sĩ đã đặt những đèn điện, sự hoạt động nhịp nhàng của chúng tạo nên các hiệu ứng chuyển động đầy bất ngờ. Màu tím và trắng xuất hiện ở phần bên trái của bộ ảnh; màu đỏ, xanh và vàng ở trung tâm; và màu xanh lá cây ở bên phải.
Giacomo Balla giải thích rằng các yếu tố thể hiện “tâm trạng của pháo hoa” bắt nguồn từ âm nhạc của Stravinsky. Tác phẩm được hình thành bởi các hình thức kiến trúc phi logic, đầy sinh động bởi các lượt ánh sáng liên tục.
‘Pháo hoa’ (Firework) của Sam Francis
Họa sĩ Sam Francis bắt đầu vẽ tranh sau khi được chẩn đoán bản thân mắc bệnh lao cột sống. Trong giai đoạn đầu của sự nghiệp, ông đã thử nghiệm trường phái Biểu hiện Trừu tượng và trường phái Siêu thực.
Trường phái Biểu hiện Trừu tượng được định hình bởi trường phái Hiện sinh khi tình cảnh của nghệ sĩ được xem là một trường hợp của cô lập và âu lo. Riêng trường phái Siêu thực lại chịu ảnh hưởng sâu sắc bởi phân tâm học, nỗ lực khai thác vào địa hạt bị kìm nén của tâm trí vô thức để giải phóng văn hóa khỏi logic có ý thức và lý trí.
Tuy nhiên, sau đó Sam Francis quyết định phát triển một phong cách cá nhân đầy riêng biệt bằng cách nhỏ giọt màu sắc tươi sáng lên canvas.
Trong bức tranh “Fireworks”, nam họa sĩ đã bão hòa các phần bằng những vệt sơn bắn tung tóe và nhỏ giọt, nhấn mạnh từng khoảng trống sáng chói mà ông để lại. Sự tương phản, đối lập rõ ràng giữa bảng màu rực rỡ và các mảng màu trắng mộc mạc nhấn mạnh mối quan hệ mật thiết giữa không gian, màu sắc cũng như ánh sáng.
‘Pháo hoa xám’ (Grey Fireworks) của Helen Frankenthaler
Nữ họa sĩ Helen Frankenthaler được coi như người thừa kế của những người theo trường phái Biểu hiện Trừu tượng thế hệ đầu tiên. Bà còn được xem như người đóng vai trò then chốt trong việc chuyển trường phái Biểu hiện Trừu tượng sang hội họa trường màu.
Đối với bà, những tác phẩm không chỉ là một lĩnh vực nghệ thuật mà còn như “đấu trường”: “Bề mặt vải phẳng nhưng không gian lại kéo dài hàng dặm. Thật là dối trá, thật là thủ đoạn – chính ý tưởng về hội họa mới đẹp làm sao”.
Trong gần sáu thập kỷ hoạt động, Frankenthaler đã trải qua nhiều giai đoạn và sự biến tấu trong phong cách. Ban đầu, bà đi theo trường phái Biểu hiện Trừu tượng vì tập trung vào các hình thức tiềm ẩn trong tự nhiên.
Phong cách của bà đáng chú ý ở chỗ nhấn mạnh vào tính tự phát, như chính Frankenthaler đã nói: “Một bức ảnh thực sự đẹp thường trông như thể những khoảnh khắc sẽ xảy ra ngay lập tức”.
Trong bức vẽ “Grey Fireworks” được vẽ năm 1982, Frankenthaler đã vẽ các yếu tố thông qua các cụm, dải và mảng màu. Sau đó, vào cuối thập kỷ đó, cô ấy đang củng cố, kết hợp nhiều yếu tố khác nhau của tác phẩm trước đó để tạo ra những bức tranh như “Syzygy” (1987).
‘Pháo hoa trong công viên’ (Fireworks in the Park) của Konstantin Somov
Konstantin Somov là một họa sĩ người Nga. Cùng với tranh phong cảnh và chân dung, màu nước, bột màu và đồ họa, Somov còn làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật tạo hình nhỏ, tạo ra các tác phẩm bằng sứ tinh xảo.
Triển lãm cá nhân đầu tiên của nam họa sĩ được tổ chức tại Saint Petersburg, Nga vào năm 1903. Trong năm đó, 95 tác phẩm của ông đã được trưng bày tại Hamburg và Berlin nước Đức. Bức tranh “Fireworks in the Park” khắc họa lại cảnh một bữa tiệc trong đêm, giữa nền trời đen, những đốm pháo hoa đang dần rơi xuống, tưởng chừng như những vì sao lấp lánh.
Bằng gam màu tối, pháo hoa không xuất hiện quá rực rỡ nhưng vẫn trở thành yếu tố chính trong toàn cảnh tác phẩm, khơi gợi cho người thưởng lãm cảm nhận được không khí của bữa tiệc trong ngày cuối năm.
‘Pháo hoa III’ (Fireworks III) của Joan Miró
Được biết đến rộng rãi với vai trò là một trong những nhà Siêu thực hàng đầu, họa sĩ Joan Miró cũng có thể được xem như người tiên phong về Chủ nghĩa Tự động hóa – phương pháp vẽ tự phát nhằm thể hiện hoạt động bên trong tâm lý con người.
Trong suốt cuộc đời của mình, Miró đã nhận được Giải thưởng Lớn về Tác phẩm Đồ họa tại Venice Biennale, Ý năm 1954, được trưng bày tại triển lãm Documenta đầu tiên vào năm 1955.
Trong bức “Fireworks III”, nam họa sĩ sử dụng màu sắc và hình thức theo cách biểu tượng, phát triển các bố cục đầy phức tạp theo phong cách tuyến tính, kết hợp yếu tố trừu tượng và họa tiết.
Những vệt màu loang xuống tạo cảm giác như những chùm pháo hoa điểm xuyết trên bầu trời. Chính điều này đã tạo nên sự chuyển động trong cái tĩnh vốn có của phông nền.
Tham khảo
dailyartmagazine.com
castellodirivoli.org
artsy.net
