Nghệ thuật thưởng thức trà vòng quanh thế giới (Phần 1)

Diệu Linh

|

14:57 22/01/2024

Share

artLIVE – Trà là một thức uống với hương vị độc đáo được con người ưa chuộng từ rất lâu. Thưởng thức trà dần trở thành nét đẹp trong văn hóa của nhiều quốc gia từ Đông sang Tây như Nhật Bản, Anh, Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ.

Thưởng thức trà không chỉ là việc nhâm nhi một loại thức uống mà còn dần trở thành nét văn hóa tại nhiều quốc gia. Mỗi vùng đất trên thế giới sở hữu một cách thức uống trà độc đáo đã kiến tạo nên diện mạo vô cùng đặc sắc cho loại sản vật này. 

Nhật Bản

Trà du nhập vào nước Nhật lần đầu tiên vào thế kỷ thứ 6, nhưng mãi đến thế kỷ thứ 8 việc canh tác trà mới bắt đầu và dần biến thức uống này trở thành một phần quan trọng trong đời sống người Nhật.

Trà đạo được gọi là cha-no-yu, tức “nước dùng cho trà” theo nghĩa đen. Không chỉ dừng lại ở việc thêm nước nóng vào trà rồi phục vụ cho mọi người, các nhà sư ở Nhật đã phát triển những nghi thức và ý niệm về việc thưởng trà để rồi cho ra đời các nghi thức trà đạo Nhật Bản tao nhã. 

Trà đạo thường được thực hiện trong phòng trà hoặc phòng truyền thống của Nhật Bản. Những người chuẩn bị và hướng dẫn cho các vị khách thực hiện nghi thức này sẽ được gọi là trà sư. Quá trình thưởng trà mang đến cho các vị khách một cách thức nhằm trau dồi chánh niệm cũng như trân trọng vẻ đẹp của hiện tại.

image 176
Thưởng trà còn mang theo những ý nghĩa về mặt tinh thần. Ảnh: Tokyo Weekender.

Văn hóa trà đạo ngày nay đã trở thành một trong những nét đẹp đặc trưng của đất nước mặt trời mọc, khiến các vị khách du lịch tò mò, thích thú và trầm trồ khi thưởng lãm.

Vương quốc Anh 

Ban đầu khi trà du nhập vào nước Anh, người dân nơi đây xem chúng như một thứ hàng mới lạ và đắt đỏ. Tuy vậy, các thương nhân thuộc công ty Đông Ấn – những người giàu lên nhờ việc bán trà đã dần thúc đẩy sự say mê của người dân xứ sở sương mù với loại thức uống này. 

image 177
Trà chiều trở thành nét văn hóa của Vương quốc Anh. Ảnh: Wbstudiotour.

Văn hóa thưởng thức trà chiều được cho là bắt nguồn từ Anna Maria Russell – Nữ công tước xứ Bedford. Khoảng năm 1840, Anna cảm thấy buồn chán trong khoảng thời gian chờ đợi đến bữa tối – vốn diễn ra ngày càng muộn so với trước đây do toàn thể nước Anh đang tập trung vào quá trình công nghiệp hóa và đô thị hóa.

Vì vậy, Nữ công tước yêu cầu mang một ít trà, bánh mì, bơ và bánh ngọt đến phòng của mình vào cuối buổi chiều. Từ đây, nghi lễ trà chiều ra đời và dần phổ biến với các thành viên Hoàng gia. Về sau, văn hóa ấy còn lan rộng đến các tầng lớp trong xã hội.

image 178
Trà chiều bắt nguồn từ Hoàng gia Anh. Ảnh: Rock N Roll Bride.

Ngày nay, người dân Anh vẫn giữ thói quen dùng trà chiều tại các khách sạn, tiệm trà,… Thậm chí, nét văn hóa này nổi tiếng đến mức từng có một trò đùa vui rằng ở Anh có một loại đồng hồ báo hiệu giờ uống trà chiều. Vào 4 giờ chiều mỗi ngày, khi chiếc đồng hồ reo lên, nếu người Anh không dừng mọi công việc mình đang làm để uống trà thì họ sẽ bị… cảnh sát bắt.

Ấn Độ

Cây trà đã mọc ở Ấn Độ từ thời cổ đại nhưng ban đầu người dân nơi đây chỉ coi trà là một loại thuốc thảo dược thay vì một loại đồ uống giải khát. Chúng dần trở nên phổ biến hơn khi chính phủ khuyến khích các nhà máy, hầm mỏ,… cung cấp trà vào giờ nghỉ cho công nhân của mình. 

Loại trà truyền thống ở Ấn Độ là Chai, còn được gọi là Masala Chai. Chai được pha từ trà đen, sữa và đường. Đặc biệt, việc thêm vào Chai hỗn hợp các loại gia vị như gừng, bạch đậu khấu, quế, tiêu đen,… đã làm thức uống này có hương vị vô cùng độc đáo và công dụng tốt cho sức khỏe.

image 179
Chai với hương vị độc đáo nhờ hỗn hợp các loại thảo mộc. Ảnh: The Spice House.

Nếu ghé đến Ấn Độ, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp cảnh tượng những người bán hàng rong đang rót Chai từ những chiếc ấm nóng hổi để đưa đến tay khách hàng. Chai không chỉ là thức uống phổ biến mà còn đóng góp một nét đặc sắc vào văn hóa ẩm thực phong phú của “tiểu lục địa” với hơn 1,4 tỷ dân này.

Argentina 

Yerba Mate là một loại trà truyền thống của Nam Mỹ, đặc biệt phổ biến ở Argentina, Uruguay và một số vùng của Brazil. Nó được làm từ lá của cây Ilex paraguariensis. Yerba Mate thường được đựng trong một quả bầu rỗng gọi là mate, uống qua ống hút kim loại gọi là bomilla. 

image 180
Yerba mate có hình thức bên ngoài độc đáo. Ảnh: Depositphotos. 

Thức uống này có hương vị đắng và có thể kích thích tinh thần, tương tự như cà phê, để giúp người uống trở nên tỉnh táo, sảng khoái. Yerba Mate đã được chứng minh là có tác dụng hạ cholesterol, bảo vệ gan, lợi tiểu và có lợi cho hệ tim mạch,… Chính vì thế, không có gì ngạc nhiên khi Yerba Mate trở thành thức uống yêu thích của những vận động viên thể thao, tiêu biểu là danh thủ Lionel Messi.  

image 181
Danh thủ Messi luôn mang theo chiếc bình Yerba Mate bên mình. Ảnh: Reddit. 

Không chỉ trở nên phổ biến với mọi tầng lớp người dân mà Yerba Mate còn trở thành biểu tượng của bản sắc dân tộc Argentina. Ngày nay, thức uống này cũng dần trở nên phổ biến với người dân trên toàn thế giới.

Thổ Nhĩ Kỳ

Kể từ khi du nhập vào Thổ Nhĩ Kỳ, trà đã trở thành một phần quan trọng trong văn hóa của nơi đây. Thậm chí, quốc gia này còn từng cán mốc tiêu thụ chè bình quân đầu người cao nhất thế giới với tổng mức tiêu thụ hàng năm trên 3kg/người (năm 2014).

Trà Thổ Nhĩ Kỳ thường được pha trong “çaydanlık” – một loại ấm trà đặc biệt được tạo ra từ việc sử dụng hai ấm trà xếp chồng lên nhau. Nước được đun sôi ở ấm trà to phía dưới, sau đó đổ một phần vào ấm trà nhỏ hơn ở trên. Tùy vào sở thích đậm hay nhạt mà người dùng có thể ngâm lá trà trong những lượng nước khác nhau.

image 182
Trà được pha trong những chiếc bình hai tầng đặc biệt. Ảnh: CNN

Khi thưởng thức, trà được uống trong những chiếc ly nhỏ hình hoa tulip được gọi là ince belli (có nghĩa là “eo thon”), giúp giữ cho trà luôn ấm nóng cũng như có màu đỏ thẫm. Theo truyền thống, trà không được dùng kèm sữa hoặc chanh mà được thêm vào những viên đường củ cải. Người ta thường dùng trà kèm kurabiye – một loại bánh qui với hương vị thơm ngon.

Uống trà được coi là biểu tượng của lòng hiếu khách tại Thổ Nhĩ Kỳ. Cách rót trà từ trên cao biểu trưng cho sự hào phóng đã trở thành nét đẹp văn hóa đặc trưng cho vùng đất với bề dày lịch sử phong phú này.

Tham khảo:

Britishmuseum.org

Chai: The Spice Tea of India

Camellios.com

Passionpassport.com

Medium.com