artLIVE – Tranh lụa – hình thức kỹ thuật mang hơi thở truyền thống đã giúp cho triển lãm Vọng Cảnh tạo nên sức hấp dẫn riêng biệt vì được kiến tạo từ những ý niệm đương đại của thế hệ trẻ.
Triển lãm đôi đầu tiên của hai họa sĩ trẻ Hiếu Hạnh và Minh Như sẽ được diễn ra từ ngày 26-10 cho đến 31-10 tại Phòng triển lãm Hội Mỹ Thuật (TP.HCM). Triển lãm bao gồm 30 bức tranh, được vẽ trên giấy lụa bằng màu khoáng và màu nước.
Cả hai nữ họa sĩ trẻ đều tốt nghiệp từ Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh và hoạt động nghệ thuật tự do. Thông qua triển lãm đầu tay, các họa sĩ mang đến cho khán giả một cách nhìn mới lạ về quan điểm nghệ thuật, ý tưởng sáng tác cũng như cách họ đối mặt với truyền thống để tạo nên những tác phẩm tranh lụa đương đại theo ngôn ngữ nghệ thuật Đông – Tây.
“Giấc mộng tha nhân” – thực tại mới được tái tạo từ trong vô thức
Giấc mộng tha nhân bắt đầu từ chính những giấc mơ của họa sĩ Minh Như. Các tác phẩm được tạo nên như một thực thể sống, tái hiện lại không – thời gian trong vô thức của họa sĩ, nơi mà những sự vật lẫn con người đều vượt ra khỏi những giới hạn hạn chế của điều kiện, quy chuẩn thông thường.
Minh Như sử dụng ngôn ngữ nghệ thuật để sắp xếp lại những hình ảnh từ trong giấc mơ. Những hình ảnh đó mang tính biểu tượng cao, mà theo sự chia sẻ của tác giả: “… như một sự hồi tưởng thế giới huyền thoại thời thơ ấu và hoang tưởng vượt ra ngoài hiện thực mà thoạt tiên chưa thể hiểu được”. Xuyên suốt chuỗi tranh của Minh Như, ta đều có thể thấy được từ sự vật đến con người thoạt nhìn vẫn mang dáng vẻ bình thường, nhưng nếu phân tách kỹ càng hơn vào chi tiết, sẽ thấy được những khác biệt độc đáo.
Những bức họa được tạo nên không hề tuân theo bất kỳ quy tắc nào, các ý tưởng đến với nữ họa sĩ trẻ một cách tự phát, biểu tượng xa lạ đột nhiên tràn ngập tâm trí buộc cô phải bỏ rơi những ranh giới rạch ròi lý tính. Nói cách khác, Minh Như gần như đã hoàn toàn dấn thân vào đời sống riêng biệt của từng bức họa, để sống, cảm nhận và ra sức tái tạo. Chính vì vậy, các bức tranh mang trong mình một sự sinh động đầy mị hoặc, vừa thân quen, vừa xa lạ.
“Ban đầu dựa trên màu có thực của hình mẫu, sau đó thêm vào những không gian màu sắc theo cảm xúc ngay khi vẽ, thay đổi liên tục từ trạng thái này sang trạng thái khác. Bức tranh như giấc mơ không được kiểm soát và kết thúc như lúc người ta choàng tỉnh dậy, do đó không thể vẽ thêm gì được nữa. Đó không phải là hành động “sáng tạo” mà chỉ là việc phải làm không thể khác đi.” – Họa sĩ Minh Như chia sẻ.
Có thể nói, Minh Như đã đưa ra một nỗ lực đáng ghi nhận trong việc tìm kiếm sự giải thoát thực tại thông qua những biểu tượng xuất hiện trong giấc mơ. Du hành trong không gian vô thức, nơi những khao khát thẳm sâu nhất của mỗi người được tự do phát triển, thoát khỏi sự kìm kẹp của những quy chuẩn thường nhật trong thế giới hiện thực. Thông điệp của chuỗi tranh là một lối ra để giải thoát cho thế giới tinh thần, có thể hòa giải thực sự với phần cảm giác trống rỗng hư vô qua ngày.
“Vùng bất tận” – miền đất huyễn hoặc của những tác phẩm
Tranh lụa có riêng cho mình một kỹ thuật vẽ độc đáo. Họa sĩ thường bắt đầu vẽ từ những gam màu sáng đến màu tối, kết hợp với việc sử dụng nhiều lớp màu để tạo nên vẻ đẹp cho các bức họa. Những lớp màu đấy tạo nên một sự sống cho tác phẩm, chúng được nuôi dưỡng bằng niềm tin không ngừng nghỉ của tác giả: “Sự sống song hành với tác phẩm mà tôi tạo ra với niềm tin không ngừng. Chúng là ý nghĩa về sự hiện diện của tôi trên cuộc đời này.”.
Khác với Minh Như, chuỗi tranh Vùng bất tận của Hiếu Hạnh mang một màu sắc hoàn toàn khác, sự sống trong các tác phẩm được tái hiện trầm đục hơn, ma mị hơn với những tông màu như đen, xám, đỏ,… Đó là miền đất bất tận của sự huyễn hoặc, dường như chạm đến ngưỡng vô thực tồn tại trong tâm hồn tác giả. Thế nhưng, bằng niềm tin của bản thân, Hiếu Hạnh đã vẽ lại những huyễn hoặc ấy và cho chúng một sự trình hiện nhất định.
Họa sĩ Hiếu Hạnh bày tỏ: “Trước đôi mắt đời, trải dài muôn vàn không gian xen lẫn thanh âm hỗn loạn, biến thể của cảm xúc bỗng chốc thăng hoa hoặc tàn lụi giữa thinh không”. Những màu sắc nhẹ nhàng loang xung quanh vật thể, tạo ra một sự tương phản, khiến cho sự vật hiện lên trong tranh vừa thực, vừa hư.
Minh Như tìm kiếm sự giải thoát từ những giấc mộng, nhưng ở Hiếu Hạnh, tác giả đi đến vùng đất bất tận này để xoa dịu đi những xót xa trong thực tại. Cô không hẳn chạy trốn, cũng không hẳn đối mặt để chấp nhận, cô chỉ đồng hành cùng với hiện thực như một chiếc bóng. Người xem được dìu dắt trải qua những cung bậc ảo mộng, mơ hồ, nhập nhằng giữa hai lằn ranh giữa thực và hư.
Điểm giao thời đại trình hiện trên những khung lụa
Vọng Cảnh là cái nhìn dọc miền tâm thức của hai nghệ sĩ trẻ. Đó cũng được xem như một quá trình đối thoại, tương tác giữa đời sống và nghệ thuật, là sự quan sát những vấn đề của thực tại đang trình hiện trước mắt và chuyển đổi lại bằng ngôn ngữ hội hoạ độc đáo.
Nói về Vọng Cảnh, Tiến sĩ Nguyễn Minh Quang đã đưa ra những nhận định như sau: “Sâu thẳm trong Hiếu Hạnh: “Tồn tại một vùng nghệ thuật huyễn hoặc; giữa những lối rẽ quanh co,…” Xem những bức tranh Giao thời, Giữ lấy tôi, Những gì còn lại,… ta nhận thấy con đường nghệ thuật của cô ấy như đang được định vị lại hy vọng tràn đầy hứa hẹn,…
Minh Như đi ngang qua những ký ức của chính mình và người khác, cắt, ghép, hoán đổi,… hình ảnh kết nối ý thức và vô thức để xác lập trật tự mới cho không gian nghệ thuật của cô ấy bằng hàng loạt tác phẩm “Giấc mộng tha nhân”.
Giữa một thời đại mà những giá trị tinh thần không còn được đề cao và đứng vững, những tác phẩm của Hiếu Hạnh và Minh Như có thể xem như một sự phản ứng ngược, như Tiến sĩ Nguyễn Minh Quang nhận xét: “Họ đang cố gắng định vị bản sắc cá nhân; xác định “điểm giao” giữa tâm thức nghệ thuật và kỹ thuật chất liệu; giữa quá khứ và hiện tại; giữa truyền thống và hậu hiện đại; giữa một địa danh cụ thể và nơi vô định nào đó,…”.
Nguồn ảnh: BTC.
