Chuyện kể Tôi. Tôi kể chuyện – Khi nghệ sĩ ‘tự họa’ chân dung mình (P. 2)

Annie Nguyen

|

14:36 03/11/2023

Share

artLIVE – Triển lãm Chuyện kể Tôi. Tôi kể chuyện không chỉ là hành trình tự họa chân dung của những nghệ sĩ, mà còn là những phân mảnh về hồi ức và niềm tin. 

Chuyện kể tôi từ những phân mảnh ký ức

Trên hành trình đi tìm kiếm chính mình, các nghệ sĩ cũng vô tình bắt gặp lại những phân mảnh hồi ức đã lãng quên ở đâu đó từ rất lâu. Những mảng ký ức này dường như trở thành một mảnh ghép không thể thiếu, để hoàn thiện bức chân dung mà họ đang “Tự họa” mỗi ngày. 

Thư gửi bố – Chi L.Nguyễn 

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác phẩm là series sáu tấm vẽ trên bánh đa nem trong khung kính và sắp đặt các cuộn thư bằng bánh đa nem, đường kính mỗi tấm 16cm. Ảnh: BTC. 

Tác giả Chi L.Nguyễn bộc bạch: “Qua thời gian, tôi nhận ra rằng trên hết, những áp lực từ bố và những mâu thuẫn đó xuất phát từ tình thương và sự lo lắng khôn nguôi của ông dành cho mình. Dù hiếm khi trao đổi bằng lời, giữa chúng tôi luôn tồn tại những cuộc đối thoại im lặng, những phản chiếu vô thức từ tác phẩm, suy nghĩ và thực hành của mỗi người”. 

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Chi L.Nguyễn dùng bánh đa nem như những tấm giấy can đồ lại sợi dây liên kết giữa hai cha con. Ảnh: artLIVE. 

Chất liệu bánh đa nem vừa cứng nhưng lại giòn, dễ vỡ khi khô; vừa mềm dẻo, dễ uốn nắn khi gặp nước là sự tái hiện độc đáo cho mối liên hệ giữa nghệ sĩ và cha của mình. 

Chi L.Nguyễn dùng bánh đa nem như những tấm giấy can đồ lại sợi dây liên kết giữa hai cha con thông qua những mảnh ghép từ tư liệu của gia đình hay những ký họa, bản thảo của bố. Việc lần lại những dấu vết này cũng là một quá trình nghệ sĩ tự truy vấn về kết nối với gia đình và quê hương, về cuộc sống – cuộc sống làm nghệ thuật và nghệ thuật sống nơi mình sinh ra.

Bàn tay của em – Hoàng Ngọc Tú

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác phẩm tái hiện lại không gian lớp học trong ký ức của một người thuận tay trái. Ảnh: BTC. 

Đây là một tác phẩm về sắp đặt chuyển động, sử dụng những vật liệu, linh kiện được tháo rời từ các thiết bị hỏng trong các bãi phế liệu. Tác phẩm tái hiện lại không gian lớp học trong ký ức của một người thuận tay trái, luôn phải đối diện với những khó khăn trong thế giới đa phần thuận tay phải. 

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Nét vẽ nguệch ngoạc từ cánh tay kể lại những độc thoại nội tâm về những ước mơ. Ảnh: artLIVE. 

Những ký ức nhuốm màu cả tuổi thơ, khi một đứa trẻ buộc phải học cách tồn tại với thói quen bẩm sinh không tách rời của mình. Nét vẽ nguệch ngoạc từ cánh tay kể lại những độc thoại nội tâm về những ước mơ của tuổi thơ muốn trở thành họa sĩ, được lưu giữ lại để gởi đến người nghệ sĩ của hiện tại, người vẫn mang theo mình bao hoài bão về quá khứ và cho tương lai.

Đức tin ẩn hiện trong những câu chuyện 

Tại triển lãm Chuyện kể Tôi. Tôi kể chuyện, một không gian mị hoặc, huyền bí sẽ bao bọc lấy người xem. Những tác phẩm mang đậm màu sắc cá nhân, trên hành trình tìm kiếm bản ngã, các nghệ sĩ đặt ra nhiều câu hỏi về đức tin – thứ dần bị mai một giữa cuộc đời đầy xô bồ và biến động. 

Sự lưu tâm – Kong Siden

Tác phẩm là một video trình diễn, kết hợp cùng với âm thanh, hình ảnh và ánh sáng để trừu tượng hóa vô số tương tác giữa những sắc màu, kết cấu, chuyển động. Sự lưu tâm lấy cảm hứng từ dòng chảy tuần hoàn của tự nhiên. Chúng chuyển đổi, tụ hợp, biến hình rồi vụn vỡ thành từng mảnh nhỏ hơn rồi dần tiêu biến. 

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác phẩm “Sự lưu tâm” tái tạo lại quá trình của sự tiến hóa bằng những kết cấu và sắc màu. Ảnh: BTC. 

Những chuyển động dần thay đổi trong video biểu thị cho quy luật phát triển của tạo hóa: cần trải qua thời gian dài để thích ứng, giống như cách con người phải thích nghi với môi trường cuộc sống. 

Vạn vật không là mãi mãi. Chúng biến chuyển, chúng già đi. Thời gian trôi và tiến hóa là không tránh khỏi. Tác phẩm Sự lưu tâm tái tạo lại quá trình của sự tiến hóa bằng những kết cấu và sắc màu. Nó đem đến cho người xem góc nhìn vượt khỏi thực tại để soi thấu vào những ngóc ngách riêng tư tồn tại trong tâm hồn.

Mật mã niềm tin – Lê Nguyễn Minh Như 

Mang đến triển lãm Chuyện kể Tôi. Tôi kể chuyện, tác phẩm Mật mã niềm tin được vẽ bằng màu nước và sắc tố khoáng trên vải lụa. Tác phẩm tái hiện những nhân vật tự nhận dạng bản thân trong sự đồng hóa của tập thể. 

Bức họa thể hiện khao khát mãnh liệt của Minh Như về niềm tin. Nghệ sĩ cho rằng niềm tin có thể mang lại cho đời sống một viễn cảnh, cô mong muốn những nhiệm màu huyền bí và thiêng liêng đã bị tước bỏ quay trở lại lần nữa.

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác giả mong muốn những nhiệm màu huyền bí và thiêng liêng đã bị tước bỏ quay trở lại lần nữa. Ảnh: artLIVE. 

Sau khi trải qua đại dịch, các sự kiện và ký ức cá nhân hầu như bị lãng quên và thay thế bằng thứ gọi là “ký ức tập thể” của một quốc gia. Nghệ sĩ muốn biến ký ức tập thể ấy thành những ký ức của người buộc phải chịu đựng tổn hại từ hiện sinh. 

“Đối mặt với sự bấp bênh và lệ thuộc của cuộc đời, tôi hy vọng rằng nghệ thuật của mình như một lời cầu nguyện để chữa lành khỏi cảm giác trơ trọi, cô lập ở nơi mà tiếng nói của cá nhân bị nhấn chìm bởi mệnh lệnh, nơi đồng tình bỏ rơi ký ức về cái chết và sự sống” – Họa sĩ Lê Nguyễn Minh Như chia sẻ. 

Thần sáng tạo hay kẻ hủy diệt? Sao cũng được… – Phạm Thế Vinh

Những bức tranh của Phạm Thế Vinh tái hiện một quy luật: thế giới hình thành và phát triển đến cực thịnh cũng chính là lúc nó sụp đổ, và một thế giới mới khác được sinh ra.

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác phẩm của nghệ sĩ Phạm Thế Vinh được trưng bày tại triển lãm. Ảnh: BTC
trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Tác phẩm của nghệ sĩ Phạm Thế Vinh được trưng bày tại triển lãm. Ảnh: BTC

Sự hình thành của vũ trụ không có điểm bắt đầu và cũng không có điểm kết thúc. Nó chỉ là chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác.

trien_lam_chuyen_ke_toi_toi_ke_chuyen
Phạm Thế Vinh bày tỏ rằng: “Chúng ta là một bản thể thu nhỏ của vũ trụ”. Ảnh: artLIVE. 

Phạm Thế Vinh bày tỏ rằng: “Tôi không tin vào những câu chuyện về các vị Thần sáng tạo ra thế giới nhưng những câu chuyện ấy đã khiến thể giới quan của tôi được mở rộng… Chúng ta là một bản thể thu nhỏ của vũ trụ. Ta luôn đứng trước giữa những sự lựa chọn để tìm ra được bản ngã của mình. Tới đúng thời điểm, chúng ta sẽ nhận ra được sứ mệnh của mình là gì trong thế giới này. Dù là người sáng tạo hay kẻ hủy diệt thì đều là sinh vật mang sứ mệnh giúp cho thế giới này vận hành đúng với quy luật tự nhiên”

Triển lãm Chuyện kể Tôi. Tôi kể chuyện vẫn tiếp tục chào đón khách thưởng lãm đến hết ngày 31-12 tại Không gian 27A. 

Tham khảo: Dogma Prize.