artLIVE – ‘Anh Mã và Ấn tích Loài Rắn’ – ‘Không cần đến 1 vạn năm’, hai dòng chảy nghệ thuật song hành trong cùng một không gian, nơi ngôn từ không thể diễn tả trọn vẹn cảm xúc, chỉ có thể cảm nhận bằng con mắt và trái tim mới chạm đến được vẻ đẹp sâu thẳm ấy.
‘Anh Mã và Ấn tích Loài Rắn’ – Bóng ngựa băng qua lớp thời gian
Florian Sông Nguyễn, sinh năm 1988, là nghệ sĩ Pháp gốc Việt sống và làm việc giữa Paris, TP. Hồ Chí Minh và Marrakech. Lấy hội họa làm trung tâm, anh xem đó như phương tiện để lưu giữ ký ức, khơi gợi trí tưởng tượng và kết nối con người với những hình thái sống khác.
Bên cạnh hội họa, anh còn mở rộng thực hành qua sắp đặt, trình diễn, sách nghệ sĩ và các dự án hợp tác, nơi thần thoại và đời sống giao hòa, tạo nên những câu chuyện hư ảo len lỏi vào hiện thực.
Tác phẩm của Florian từng được giới thiệu tại nhiều sự kiện quốc tế như Biennale Berlin lần thứ 12 vào năm 2022, Drawing Now Paris (2024, 2025), cùng các triển lãm tại Viện Pháp Hà Nội, Viện Pháp TP. Hồ Chí Minh, A2Z Art Gallery (Paris, 2025) và Metaxu (Pháp, 2020). Anh cũng là tác giả hai cuốn sách nghệ sĩ ‘Tu sais les insectes aussi ont besoin d’amour’ (2022) và ‘Les chiens errants’ (2024).
Hiện tại, trong việc nghiên cứu nghệ thuật, anh đang hướng đến thần thoại học, tìm kiếm cách những câu chuyện cổ soi chiếu lại lịch sử và mở ra góc nhìn mới về mối liên kết giữa con người và thế giới tự nhiên.
Triển lãm ‘Anh Mã và Ấn tích Loài Rắn’ gồm hai phần có sự đối thoại chặt chẽ. Phần đầu là bức tranh tường quy mô lớn, lấy hình ảnh con ngựa làm trung tâm, được bao quanh bởi những bàn tay phản chiếu và cặp rắn song sinh đang vươn lên. Phần thứ hai khai thác biểu tượng loài rắn – ẩn dụ cho sự biến hóa, tái sinh và sức sống bền bỉ của tự nhiên.
Trong dự án này, Florian biến xưởng sáng tác thành không gian mang tính nghi lễ và biểu tượng. Ở đó, hình ảnh con ngựa được tái hiện qua nhiều lớp thời gian – hiện thực, hồi ức và tưởng tượng. Với anh, ngựa không chỉ là sinh thể mà còn là ẩn dụ cho ranh giới mong manh giữa người và muôn loài, giữa huyền thoại và hiện thực, giữa cái hữu hình và cái hư ảo.
Từ sự mềm mại của giấy dó, nét mảnh của giấy Xuân đến sức nặng của kim loại, Florian dệt nên một câu chuyện về những kỷ niệm và sợi dây vô hình kết nối con người với tự nhiên, nơi sức mạnh và tổn thương, bền lâu và mong manh cùng song hành, phản chiếu lẫn nhau.
Hai phần triển lãm như hai nhịp thở, hòa quyện giữa lịch sử và huyền thoại, giữa ký ức và sự chuyển hóa không ngừng của con người. Từ đó, anh kiến tạo một “kho lưu trữ sống”, tại đó hồi ức và trí tưởng tượng liên tục chuyển động, va chạm và sinh sôi.
‘Không cần đến 1 vạn năm’ – Cảm xúc lặng neo trên giấy điệp
Nghệ sĩ Mifa, sinh năm 1990 tại Đà Nẵng, theo đuổi hội họa với chất liệu sơn acrylic trên giấy điệp. Từ năm 2015, cô không ngừng tìm tòi những hướng thể nghiệm mới, dần định hình phong cách riêng mang âm hưởng tranh sơn mài truyền thống.
Trong quá trình sáng tác, cô khéo léo hòa trộn các yếu tố phương Đông như dát vàng, thư pháp, màu nước, in thủ công và kỹ thuật bồi giấy, tạo nên ngôn ngữ thị giác dung hòa giữa cổ điển và đương đại.
Với Mifa, hội họa là cách trở về căn tính phương Đông giữa dòng chảy toàn cầu hóa, vừa lưu giữ tinh thần dân gian Việt, vừa thổi vào đó hơi thở mới của thời đại. Các tác phẩm của cô từng được giới thiệu tại nhiều không gian nghệ thuật trong và ngoài nước như Bảo tàng Văn học Nghệ thuật Vân Nam (Trung Quốc), Bảo tàng Dân tộc Tây Song Bản Nạp (Trung Quốc),… cùng nhiều triển lãm tại Hà Nội, Sài Gòn, Đà Lạt và Đà Nẵng.
Triển lãm ‘Không cần đến 1 vạn năm’ dẫn dắt người xem vào hành trình truy tìm dấu vết và ký ức qua chất liệu giấy điệp. Mỗi nét bút của cô như vừa là hóa thạch, vừa là tia chớp, gợi nhớ rằng trong khi đá phải trải qua thiên niên kỷ để lưu giữ dấu vết, thì nỗi đau hay trải nghiệm con người có thể in sâu chỉ trong khoảnh khắc.
Tác phẩm của Mifa dung hòa giữa sức bền và sự mong manh, giữa nghi lễ tưởng niệm và hơi thở đời sống đương đại. Trong thời gian lưu trú tại Mở Xưởng, cô mở rộng sáng tạo bằng việc kết hợp mạ vàng, thư pháp cổ với những thử nghiệm mới trên gốm, chất liệu lần đầu được đưa vào quá trình sáng tác.
Với cô, sáng tác là cuộc du hành của trực giác, là đối thoại tự nhiên giữa cảm xúc và ngẫu nhiên. Cô từng chia sẻ: “Sáng tác giống như một cuộc đối thoại tự nhiên – ta không thể biết người đối diện sẽ nói gì, chỉ có thể mở lòng đón nhận điều bất ngờ và biến nó thành điều đẹp đẽ nhất có thể.”
Lấy cảm hứng từ nghệ thuật dân gian Việt Nam, thơ Ba Tư và thư pháp Á Đông, Mifa kiến tạo thế giới hội họa nơi quá khứ và hiện tại, cá nhân và cộng đồng hòa làm một. Ở đó, ký ức được hóa thạch rồi hồi sinh, gợi mở suy ngẫm về thời gian, sự hiện diện và sức sống bền bỉ của con người.
Hai triển lãm mở ra hai hướng sáng tạo khác biệt nhưng gặp nhau ở điểm giao của ký ức và tái sinh: một bên truy vấn mối liên hệ con người với tự nhiên, bên kia tìm lại căn tính phương Đông qua chất liệu truyền thống.
Hai triển lãm của Florian Sông Nguyễn và Mifa sẽ diễn ra từ ngày 24/10 – 23/11/2025 tại VAC Hà Nội, số 6/44/11 Tô Ngọc Vân, Tây Hồ, Hà Nội.
Lưu ý: Triển lãm tạm đóng cửa từ ngày 9 – 17/11
Ảnh: VAC Hà Nội
