artLIVE – Nhân dịp nữ nhà văn người Pháp Camille Laurens đến thăm Việt Nam, Viện Pháp tại Việt Nam phối hợp cùng Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam tổ chức chuỗi hoạt động giao lưu và tọa đàm tại Hà Nội, Huế, Đà Nẵng và TP. Hồ Chí Minh.
Camille Laurens – Nhà văn tài hoa của giới văn chương Pháp
Các chương trình diễn ra từ 18 – 25/10/2025, mở ra hành trình đối thoại giữa văn học Pháp đương đại và độc giả Việt Nam, đồng thời tôn vinh tiếng nói của người phụ nữ trong nghệ thuật.
Camille Laurens – thạc sĩ văn học hiện đại, từng giảng dạy tại Normandie và Maroc – được xem là một trong những giọng văn tinh tế và sâu sắc nhất của văn học Pháp đương đại. Với ngòi bút sắc sảo, giàu cảm xúc và chiều sâu nội tâm, bà khéo léo khai mở những vùng khuất của con người, nơi chất chứa nỗi đau, khát vọng và hành trình kiếm tìm bản thể của chính mình.
Tác phẩm ‘Dans ces bras-là’ (Trong những vòng tay, 2000) đã mang về cho bà Giải Femina và Giải Renaudot dành cho học sinh trung học, hai trong số những giải thưởng danh giá của văn học Pháp. Từ năm 2020, bà trở thành thành viên Viện Hàn lâm Goncourt, biểu tượng uy tín và quyền lực của giới văn chương Pháp.
Các tác phẩm của bà đã được dịch ra hơn 30 ngôn ngữ. Tại Việt Nam, độc giả đã quen thuộc với những tựa sách như ‘Trong những vòng tay’, ‘Tình ca xúc cảm’ và ‘Con gái’, đều do Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam phát hành.
Trong chuyến thăm lần này, bà giới thiệu đến độc giả Việt ‘Bội ước’ – tác phẩm mới nhất, tiếp nối mạch nguồn nhân văn và tinh thần nữ quyền, hai giá trị luôn song hành trong sự nghiệp sáng tác của bà.
Tại TP. Hồ Chí Minh, buổi tọa đàm “Phụ nữ, giới và văn chương” diễn ra tối ngày 23/10/2025, với sự tham gia của Camille Laurens cùng các học giả Việt Nam. Sự kiện được phối hợp tổ chức bởi Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam, Viện Pháp tại Việt Nam, Khoa Văn học – Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hồ Chí Minh cùng sự đồng hành của Vietnam Airlines.
Trong buổi trò chuyện, Camille Laurens không chỉ bàn về phụ nữ trong văn chương, mà còn đặt ra những câu hỏi sâu sắc về quyền lực, thân phận và tự do. Hai tác phẩm ‘Con gái’ và ‘Bội ước’ là minh chứng cho nỗ lực không ngừng của bà trong việc nỗ lực cởi bỏ lớp định kiến giới bám rễ trong xã hội hiện tại, phơi bày những cơ chế vô hình chi phối tiếng nói của người phụ nữ.
Laurens khẳng định: “Giới không chỉ là một đặc tính sinh học, mà còn là một thực tại xã hội và văn hóa, điều mà ta cần nhận diện và phản tư.”
Tiếng vọng tự do từ trang viết của Camille Laurens
Nối tiếp chuỗi hoạt động là buổi giao lưu và trò chuyện cùng Camille Laurens, diễn ra sáng ngày 24.10.2025 tại Chi nhánh Nhà xuất bản Phụ nữ Việt Nam (16 Alexandre de Rhodes, Phường Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh). Sự kiện có phiên dịch song song Pháp – Việt, với sự tham gia của TS. Hà Thanh Vân và chị Ngô Thị Hồng Anh, Trưởng Thư viện Trường Song ngữ Quốc tế Wellspring Saigon.
Tại đây, Camille Laurens chia sẻ về hành trình sáng tác, quan niệm nghệ thuật và những chủ đề xuyên suốt trong sự nghiệp văn chương của mình từ tình yêu, xã hội đến nữ quyền.
Bà mở đầu bằng câu chuyện về ‘Bội ước’, tác phẩm mà chính bà cho rằng “phản chiếu lại bản thân mình” qua nhân vật Claire – người phụ nữ không ngừng đi tìm hạnh phúc, tin tưởng vào nó rồi lại đánh mất.
“Có lẽ chính trong những mâu thuẫn ấy mà văn chương được sinh ra – hành trình đi tìm ánh sáng giữa những vùng tối của tâm hồn” bà chia sẻ.
Khi được hỏi về lý do gắn bó với văn chương, Laurens kể lại quãng thời gian còn là sinh viên, khi phụ nữ Pháp vẫn phải đối mặt với nhiều định kiến. Chỉ trong văn chương, bà mới tìm thấy một thế giới tự do, nơi tư tưởng được cất lên tiếng nói và con người có thể sống thật với cảm xúc của mình.
“Tự do không chỉ là quyền được hành động, mà còn là quyền được nói, được diễn đạt điều mình muốn. Ngày xưa, phụ nữ thường được dạy rằng ‘điều này con không được nói’. Nhưng chính việc dám nói ra là bước đầu tiên của tự do,” bà nói.
Câu nói ấy khiến khán phòng lặng đi như chạm vào một nỗi niềm sâu thẳm. Với Laurens, viết là một hành động giải phóng bản thân, là cách bà phản kháng lại những giới hạn của xã hội bằng ngôn từ, để phụ nữ có thể đứng lên và được lắng nghe.
Trong buổi tọa đàm, TS. Hà Thanh Vân cũng chia sẻ: “Tôi tin rằng sách là con đường dẫn đến tự do. Có người cả đời không đọc sách vẫn sống, nhưng ai đọc văn chương sẽ sống có ý nghĩa hơn.” Chị cho rằng Bội ước chính là “một bậc thang” trong hành trình sáng tác của Laurens, nơi bà cho thấy sự chín chắn, từng trải và độ lắng trong cách nhìn nhận nhân sinh.
Buổi tọa đàm khép lại trong không khí ấm áp và xúc động. Khi khán phòng cùng nhau đọc một đoạn trích từ ‘Bội ước’, những tràng pháo tay vang lên như lời tri ân gửi đến Camille Laurens, người đã mang đến cho độc giả Việt Nam không chỉ là những trang văn chan chứa cảm xúc, mà còn là bài học về tự do, chân lý và sức mạnh của ngôn từ.
Ảnh: Viện Pháp
