artLIVE – ‘11 mùa hè sau’ là triển lãm cá nhân đầu tiên của nhiếp ảnh gia trẻ Nguyễn Quang Bách. Những tác phẩm trưng bày như một thước phim khắc họa câu chuyện về gia đình, sinh ly tử biệt và nỗi lòng người ở lại.
Giải mã nguồn cội qua lăng kính nghệ thuật
Sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, Nguyễn Quang Bách theo học chuyên ngành Mỹ Thuật Phim và Nhiếp Ảnh (Bachelor of Fine Arts in Photography and Video) tại trường Mỹ Thuật Thị Giác (School of Visual Arts) ở New York (Mỹ).
Sau khi tốt nghiệp vào năm 2018, anh trở về Việt Nam để theo đuổi những nguồn cảm hứng từ quê hương và nguồn cội của mình. Nhiếp ảnh, với Quang Bách, là phương tiện để khai phá và đào sâu hiểu biết về văn hoá Việt cũng như ý nghĩa về khái niệm “là một người Việt Nam”.
Anh chọn đến sống ở nhiều vùng miền, thành phố khác nhau để quan sát và học hỏi về nếp sinh hoạt, lối sống và sự liên kết hình thành trong các cộng đồng của người dân khắp ba miền Bắc Trung Nam. Bên cạnh đó, Quang Bách còn quan tâm tìm hiểu về các tập tục truyền thống mang tính chất tâm linh, bao gồm cả những hành xử và lễ nghi người dân vẫn thực hiện một cách tự nhiên theo thói quen và nề nếp được lưu truyền.
Xuyên suốt các tác phẩm nhiếp ảnh của Quang Bách, người xem có thể thấy được nguồn cảm hứng mạnh mẽ từ sức ảnh hưởng của thời gian tới sự vật, sự việc cùng với nét văn hóa tâm linh tại Việt Nam. Anh chia sẻ: “Tập tục thờ cúng, thế giới bên kia, và cả nỗi buồn luôn là chủ đề tôi quan tâm. Tuy nhiên, thay vì chọn cách thể hiện ma mị và ảm đạm, tôi muốn tiếp cận những khía cạnh này dưới lăng kính nhẹ nhàng, trong sáng và nhiều hy vọng hơn”.
Lưu giữ ký ức đầy trân quý
“11 mùa hè sau” kể về người bà mà tác giả Nguyễn Quang Bách đã gắn bó suốt tuổi thơ, về quãng thời gian sau khi bà qua đời, những kỷ niệm và những nuối tiếc muộn màng. Chủ đề dẫu có phần u buồn nhưng qua lăng kính trong trẻo và nước ảnh tươi sáng của tác giả, lại trở nên nhẹ nhàng và lắng đọng.
Những kỷ vật được ghi lại qua lăng kính trìu mến.
11 mùa hè sau
“Tôi lớn lên với ông bà nội. Đối với tôi, bà nội là người đã nuôi nấng, là chỗ dựa tinh thần cho tôi và nhiều hơn thế nữa. Có lẽ vì bà luôn nuông chiều và không nặng lời với tôi. Thời gian thấm thoát trôi qua cho đến đầu năm 2012. Trong thời gian nghỉ đông, tôi đến thăm thì thấy bà đã sút cân nhiều nhưng tôi không nói với ai trong gia đình. Sự thờ ơ đó vẫn là một trong những nuối tiếc lớn nhất của tôi.
Trong kỳ nghỉ hè 2013, tôi thăm bà trong bệnh viện. Khi đó bà không còn nói được. Tôi không biết liệu bà có nhận ra những đứa cháu yêu quý mà bà đã nuôi nấng hay không. Những ngày cuối cùng của bà, tôi ngồi bên cạnh, chúng tôi nhìn nhau nhưng tôi không thể thốt nên lời.
Và rồi bà qua đời vào mùa hè năm 2013 vì bệnh U não.
Bộ ảnh này được tạo ra để giúp tôi vơi bớt nỗi buồn, và hàn gắn sự kết nối của tôi với bà, với ông, với những thành viên còn lại trong gia đình.
Tôi chụp những đồ vật và cảnh vật trong ngôi nhà từng có hai chúng tôi để bày tỏ nỗi đau. Tôi tìm kiếm những hình ảnh của ông bà tôi để hiểu thêm một chút về cuộc đời mà người bà thân yêu của tôi đã sống. Khoảnh khắc tôi hiểu bà hơn một chút, sự hối hận của tôi cũng lớn dần lên, tôi ước mình đã có thể hỏi bà sớm hơn.
Dự án vẫn đang tiếp tục khi tôi tiếp tục bước đi mà không có bà bên cạnh”.
Ngoài các sáng tác mới, những bức ảnh mà ông nội Quang Bách đã chụp cùng bà nội trong album kỷ niệm của gia đình cũng được anh lồng ghép trong triển lãm. Thông qua đó, chuỗi tác phẩm đã khắc hoạ tình cảm mà người ở lại dành cho người đi trước, tạo nên một thước phim nối quá khứ và hiện tại.
Trong suốt quá trình sáng tác các tác phẩm trong ‘11 mùa hè sau’, Quang Bách luôn thử sức mình với nhiều kỹ thuật nhiếp ảnh để tìm ra được cách thể hiện sáng tạo và biểu cảm nhất. Thông thường, khâu in ấn là bước cuối để hoàn thiện tác phẩm, nhưng Bách sẽ thêm các bước cắt, thêu chỉ, đốt,… để tạo nên các tầng chất liệu đa dạng, nhằm khắc hoạ sống động nhất về luồng suy nghĩ và cảm xúc của mình.
Trước triển lãm này, tác giả Quang Bách cũng đã từng cho ra mắt cuốn sách ảnh cùng chủ đề mang tên “One Summer with a Late Farewell” (Một mùa hè với lời tạm biệt muộn màng) nhận được nhiều phản ứng tích cực từ giới nhiếp ảnh, được trưng bày tại triển lãm “Hình Dung Gốc Rễ’ (Imaging Rhizome) tại Việt Nam và tại Nhật Bản.
Triển lãm ‘11 mùa hè sau’ được đồng tổ chức bởi Hoa Ta Gallery và Vin Gallery sẽ diễn ra từ ngày 07/06 đến 27/06/2024. Triển lãm là cơ hội để người yêu nghệ thuật nhiếp ảnh được mở cánh cửa bước vào thế giới nội tâm nhạy cảm, tinh tế và đa sắc màu của người nghệ sĩ thông qua chuỗi tác phẩm mộc mạc, chan chứa cảm xúc.
Ảnh: Ban Tổ chức
