Triển lãm Tĩnh không – Âm thanh của sự tĩnh lặng

Trang Dương

|

22:34 09/09/2023

Share

artLIVE – Họa sĩ Nguyễn Tuấn đưa chúng ta một góc nhìn về đề tài văn hoá dân gian, ở đó là thế giới của những nghệ nhân, nghệ sĩ đang phiêu du trong chiều không gian khác, hoà quyện trong thăng hoa cảm xúc qua triển lãm Tĩnh không

Sáng ngày 9-9, triển lãm cá nhân lần thứ 2 của hoạ sĩ Nguyễn Tuấn mang tên Tĩnh không chính thức khai mạc và mở cửa đón công chúng yêu nghệ thuật đến thưởng lãm tranh tại Bảo tàng Mỹ thuật TP. Hồ Chí Minh.

Họa sĩ Nguyễn Tuấn – người khá táo bạo và liều lĩnh

Nguyễn Tuấn (Nguyễn Anh Tuấn) sinh năm 1977 tại Thanh Hóa. Ông tốt nghiệp trường Đại học Mỹ Thuật Công nghiệp Hà Nội vào năm 2001. Trên hành trình theo đuổi sự nghiệp hội họa, họa sĩ Nguyễn Tuấn đã gặt hái thành công với nhiều triển lãm nhóm được tổ chức tại Hà Nội. 

trien_lam_tinh_khong
Họa sĩ Nguyễn Tuấn say sưa vẽ tranh. Ảnh: BTC
trien_lam_tinh_khong
Họa sĩ Nguyễn Tuấn trao đổi cùng Danh cầm, nghệ nhân, nhạc sĩ Vĩnh Tuấn – Duyệt Thị Trang. Ảnh: BTC

Được Nhà báo Lê Hồng Cường chia sẻ: “Nguyễn Tuấn là một trong những người khá táo bạo và liều lĩnh trong cách anh ấy chọn chủ đề cho các bức vẽ và đẩy chất liệu đến giới hạn cao nhất mà nó có thể chịu đựng được”. Họa sĩ nổi bật với dòng tranh vẽ người đánh đàn không có dây. Đây là một trong những cảm hứng sáng tạo đậm chất thiền mà ông đã theo đuổi từ khi ông bắt đầu cầm cọ.

Nghệ thuật không phải những quy định khô cứng

Khi họa sĩ Nguyễn Tuấn làm bất cứ công việc gì đạt được cảm hứng tột cùng thì chính là phiêu du trong một cõi riêng, ông gọi đó là “Tĩnh không” hay có thể hiểu, không gian của tâm trí ở một chiều không gian khác. Với ông, người nghệ sĩ đắm chìm trong tác phẩm họ tạo ra, không còn bị ảnh hưởng bởi thế giới quan, lúc đó họ chỉ còn lại cái tôi. Điều đó giống như ta thiền định, tạo ra một mạch chảy liên tục xóa nhòa thực thể xung quanh.

trien_lam_tinh_khong
Bức tranh: Tứ Khúc. Ảnh: artLIVE
trien_lam_tinh_khong
Bức tranh: Tam Khúc. Ảnh: artLIVE

Trong lao động nghệ thuật, người nghệ sĩ luôn là dòng chảy của riêng mình để cùng biển cả mênh mông, nghệ thuật không phải những quy định khô cứng mà là nơi dành cho những cảm xúc và thăng hoa. Để ghi lại những điều đó, họa sĩ Nguyễn Tuấn dùng những cấu trúc hình thể và màu sắc tạo nên những tác phẩm với những dáng phiêu linh, những lắng đọng hay vệt loang chảy gợi nên sự đồng điệu với nội tại của nhân vật trong tranh – là những nghệ sĩ tài hoa bên nhạc cụ của mình.

Được biết, trong quá trình tìm tòi sáng tạo vẽ về nghệ thuật nhân gian, họa sĩ Nguyễn Tuấn đã theo học và tiếp cận những nghệ nhân, nghệ sĩ danh tiếng để cùng hòa để hoà nhịp vào từ thần thái đến thăng hoa cảm xúc bên trong họ. Từ đó, nhận ra những tinh hoa từ triết lý cuộc sống đến những ẩn tàng sâu sắc của văn hoá dân tộc.

Triển lãm Tĩnh không

Triển lãm “Tĩnh không” trưng bày hơn 30 tác phẩm về âm nhạc dân gian được thực hiện trên chất liệu sơn dầu và giấy dó. Được biết, đây là triển lãm cá nhân thứ hai của họa sĩ Nguyễn Tuấn sau triển lãm “Chèo” năm 2016 tại Hà Nội. 

Họa sĩ Nguyễn Tuấn tâm sự: “Đây cũng là triển lãm cá nhân để Tuấn chào Sài Gòn. Sau 7 năm sinh sống nơi đây, Tuấn bắt đầu vẽ lại. “Tĩnh không” chính là thành quả sau 5 năm Tuấn bắt đầu làm việc ở một thành phố mới, một quê hương mới. Cái đam mê thì đã có từ rất lâu nhưng các tác phẩm nghệ thuật này đều được thực hiện trong thời gian Tuấn di cư ở một môi trường mới.”

trien_lam_tinh_khong
2 bức tranh được tác giả vẽ theo bố cục vuông. Ảnh: artLIVE

Với lối biểu hiện mang nhiều tính ước lệ, họa sĩ mô tả thanh trong “không thanh”, âm thanh trong tranh của ông tự nó rung lên trong tâm trí người xem dù không thể hiện chi tiết toàn phần như dây của nhạc cụ. Cách bố cục và tạo hình cũng như sự dung hoà giữa đề tài dân gian và chất liệu truyền thống trong tranh của ông đã đem lại một sắc thái rất riêng, vừa lạ vừa quen. Những bộ trang phục của nhân vật với gam màu vàng ấm như nói về một thế giới hoàng kim được kết hợp với nền giấy dó bồi lên vải cho ta thêm xúc cảm về thời gian.

Tại buổi khai mạc, ông Trần Thanh Bình – Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM chia sẻ: “Các sáng tác đều thể hiện rất nhất quán trong bút pháp của mình, một bút pháp khá chỉnh chu. Họa sĩ Nguyễn Tuấn hoàn toàn thả hồn mình vào trong những tác phẩm nghệ thuật của mình giống như những nghệ nhân nhập tâm trong thời gian biểu diễn âm nhạc.”

Đặc biệt, danh cầm, nghệ nhân, nhạc sĩ Vĩnh Tuấn – Duyệt Thị Trang là một trong những người thầy hướng dẫn và mang đến nguồn cảm hứng bất tận trong sáng tác cho họa sĩ Nguyễn Tuấn, cũng đến tham sự buổi khai mạc triển lãm và chúc mừng cậu học trò của mình.

trien_lam_tinh_khong
Danh cầm, nghệ nhân, nhạc sĩ Vĩnh Tuấn – Duyệt Thị Trang chia sẻ cảm nhận tại buổi khai mạc. Ảnh: BTC

Ông chia sẻ: “Khi nhìn qua những bức tranh, tôi nghẹn ngào đến không thể nói thành lời. Nguyễn Tuấn đã bắt được cái thần của nghệ nhân chơi nhạc cổ truyền, khiến khách tri âm không chỉ lắng tai mà còn phải lắng lòng mới thấu cảm được tâm tư của người đàn. Điều khác biệt là với nghệ sĩ chơi đàn cổ điển Tây phương phải mở mắt ra để nhìn nốt nhạc theo tinh thần tác phẩm của tác giả thì người chơi nhạc cổ truyền thường nhắm mắt lại để diễn tấu nói lên nỗi lòng của chính mình, họa sĩ đúng là rất tinh tế với những bức họa tiếng đàn của người xưa.”

Vì vậy, có thể thấy rằng, xuyên suốt những tác phẩm luôn là sự ẩn hiện hình bóng của các thiền sư, vừa động lại vừa tĩnh. Cái động ở đây dễ dàng nhận ra bởi tư thế dáng người hay động tác bàn tay đang lướt trên cung đàn nhưng lại rất tĩnh bởi như thần thái của họ đang chìm trong không gian khác như cõi thiền vậy.

Cùng “Chị Hằng” mang đến tiếng cười cho 800 trẻ em

Họa sĩ Nguyễn Tuấn không chỉ mang đến những bức họa chạm mạnh đến cảm xúc bên trong của người xem mà ông sẽ trao tặng lại tác phẩm “Nguyệt” cho ông Trần Khắc Dũng – người sáng lập chương trình “Nụ cười đêm trăng lần thứ 19”. Tất cả số tiền thu được từ bức tranh sẽ được dùng để mua những món quà cho hơn 800 trẻ em có hoàn cảnh khó khăn.

Được biết, 19 năm qua, hằng năm chương trình cùng tình nguyện viên sẽ đưa 800 trẻ em mồ côi có hoàn cảnh khó khăn đến công viên Đầm sen. Tại đây, chương trình sẽ tổ chức một ngày Tết Trung thu cho các em trong không khí ấm áp và tràn ngập tiếng cười. Thật là cái duyên, khi con gái của họa sĩ Nguyễn Tuấn cũng biểu diễn những tiếc mục âm nhạc, giao lưu cùng các bạn đồng trang lứa tại chương trình.

trien_lam_tinh_khong
Bức tranh “Nguyệt” được họa sĩ trao tặng cho chương trình “Nụ cười đêm trăng lần thứ 19”. Ảnh: artLIVE
trien_lam_tinh_khong
Bức tranh: Ngẫu Hứng. Ảnh: artLIVE

Khi chương trình thực hiện công tác vận động, họa sĩ Nguyễn Tuấn có nhã ý tặng chương trình một bức tranh. Đặc biệt, họa sĩ Nguyễn Tuấn rất hào phóng khi mà cho chương trình chọn bất kỳ tác phẩm nào trong triển lãm sắp tới. Một trong những hình ảnh gần gũi, gắn liền với Tết Trung thu của mọi đứa trẻ là “Chị Hằng”. Vì vậy, chương trình đã quyết định chọn tác phẩm “Nguyệt” trong triển lãm “Tĩnh không”.

trien_lam_tinh_khong
Họa sĩ Nguyễn Tuấn trao tặng lại tác phẩm “Nguyệt” cho ông Trần Khắc Dũng – người sáng lập chương trình “Nụ cười đêm trăng lần thứ 19”. Ảnh: BTC

Khi nhận bức tranh “Nguyệt”, ông Trần Khắc Dũng chia sẻ: “Tôi nghĩ tôi cũng sẽ có trách nhiệm để đưa bức tranh đến với các em một cách thiết thực nhất. Những câu chuyện đẹp thì nó cũng sẽ kèm theo những điều rất đẹp. Hôm qua, một người bạn cũng là mạnh thường quân sẽ mua lại bức tranh này theo giá niêm yết và cuối năm nay bạn ấy sẽ tổ chức đấu giá bức tranh này để tiếp tục dùng hết nguồn thu đó để giúp những người nghèo trong dịp Tết sắp tới.”

Điều đó giúp giá trị của bức tranh “Nguyệt” của họa sĩ Nguyễn Tuấn được nhân đôi khi mang đến không chỉ nụ cười đến cho 800 trẻ em mà còn đem được niềm vui cho những người khó khăn trong dịp Tết.

Triển lãm Tĩnh Không mở cửa đón khán giả yêu nghệ thuật thưởng lãm tranh đến hết ngày 15-9.