artLIVE – Stencil graffiti là một loại hình graffiti sử dụng khuôn làm từ giấy, bìa cứng,… để tạo ra hình ảnh. Trên thế giới, có rất nhiều nghệ sĩ stencil graffiti đã ghi dấu ấn độc đáo như Blek le Rat, Banksy, C215,…
Stencil – kỹ thuật sáng tạo có từ lâu đời
Stencil, hay kỹ thuật vẽ bằng khuôn, kỳ thực không phải là một phương pháp sáng tạo nghệ thuật xa lạ. Từ khoảng 30.000 năm trước Công nguyên đến 9.000 năm trước Công nguyên, trên các bức tranh trong hang động thời kỳ đồ đá cũ đã xuất hiện hình ảnh của các khuôn vẽ.
Từ những khuôn vẽ làm từ lá tre và lá chuối đến việc ứng dụng chúng vào việc trang trí lăng mộ tại Ai Cập, có thể thấy kỹ thuật stencil đã xuất hiện và dần phổ biến trong đời sống con người từ lâu.
Từ “stencil” có nghĩa là “đường viền của một hình ảnh”. Áp dụng kỹ thuật stencil quen thuộc, các nghệ sĩ graffiti sẽ vẽ hình ảnh trên một chiếc khuôn được làm bằng giấy nến hoặc bìa cứng. Sau đó, họ sẽ đặt khuôn lên tường và xịt sơn trực tiếp lên chiếc khuôn ấy để cho ra đời những tác phẩm nghệ thuật sống động.
Sự tiện lợi của stencil trong việc nhân bản những tác phẩm của người nghệ sĩ giúp các thông điệp có thể được truyền đi nhanh chóng và vô cùng hiệu quả. Chính vì thế, stencil graffiti dần phổ biến và trở thành một phong cách sáng tác nghệ thuật được ưa chuộng khắp toàn cầu.
Những nghệ sĩ stencil graffiti nổi bật
Blek le Rat
Blek le Rat sinh năm 1981 tại Paris (Pháp). Ông được mệnh danh là cha đẻ của nghệ thuật stencil graffiti. Nếu yêu thích kinh đô ánh sáng hay từng đặt chân đến nơi đây, chắc chắn bạn sẽ không khó bắt gặp những tác phẩm stencil graffiti mang theo dấu ấn cá nhân độc đáo của người nghệ sĩ này.
Nghệ danh của Blek le Rat không chỉ là phép đảo chữ thú vị của từ “ART” mà còn ám chỉ hình ảnh những chú chuột – con vật thường xuyên xuất hiện trong các tác phẩm của ông. Chuột tượng trưng cho sự tự do và lan rộng, tựa một cuộc xâm lăng, của nghệ thuật khắp thành phố.
Blek le Rat đã tạo ra các tác phẩm nghệ thuật mang tính xã hội, nhằm mục đích thu hút sự chú ý đến các vấn đề toàn cầu. Các tác phẩm của ông đi sâu vào khai thác câu chuyện của những cá nhân bị gạt ra bên lề xã hội, thể hiện sự đối nghịch với các thế lực áp bức. Đồng thời, vấn đề môi trường cũng là một chủ đề thường xuyên được quan tâm trong các sáng tác của ông.
Với những nỗ lực nghiêm túc trong quá trình theo đuổi stencil graffiti, Blek le Rat được coi là tên tuổi tiên phong biến những chữ cái cơ bản thành một bộ môn nghệ thuật thực thụ. Ông trở thành một biểu tượng không chỉ tại quê hương của mình mà thậm chí còn là nguồn cảm hứng tuyệt vời của các nghệ sĩ trẻ theo đuổi stencil graffiti về sau.
Banksy
Vừa là một trong những nghệ sĩ đường phố gây tranh cãi nhất thế giới vừa là người thực hành nghệ thuật stencil thành công nhất, những tác phẩm của chàng nghệ sĩ người Anh này luôn thu hút được sự chú ý của công chúng yêu nghệ thuật toàn cầu. Thành công trong việc giữ kín danh tính của mình trong hơn 20 năm, Banksy đã trở thành một huyền thoại thực sự về stencil graffiti và là nguồn cảm hứng cho những nghệ sĩ đường phố đầy tham vọng trên khắp thế giới.
Vào những năm 1990, Banksy tham gia vào một nhóm vẽ graffiti tại Bristol (Anh). Trong một lần cố gắng trốn khỏi cảnh sát vì tội phá hoại không gian công cộng, anh tình cờ nhìn thấy những bức thư sử dụng phương pháp stencil. Khám phá ra rằng kỹ thuật này có thể tăng tốc độ vẽ graffiti mà vẫn truyền tải được ý tưởng của mình trong tác phẩm, anh bắt đầu tìm hiểu về loại hình này.
Lấy cảm hứng từ những tác phẩm của Blek le Rat, Banksy bắt đầu khám phá những ranh giới vốn hiện diện trong kỹ thuật stencil. Các tác phẩm của anh sử dụng hình ảnh châm biếm sống động nhằm bộc lộ khiếu hài hước, có phần đen tối. Thông qua đó, Banksy thể hiện quan điểm của mình về các vấn đề như nghệ thuật, triết học, chính trị,…
Lady Aiko
Lady Aiko sinh năm 1975 tại Tokyo (Nhật Bản). Vào những năm 90, cô chuyển đến New York học việc tại studio của nghệ sĩ nổi tiếng Takashi Murakami.
Lady Aiko được coi là nghệ sĩ nữ tiên phong trong thế giới nghệ thuật đường phố. Cô là thành viên sáng lập của “FAILE” – tập thể các nghệ sĩ đường phố khác như BAST, Banksy, Ben Eine, Shepard Fairey,… cho đến khi bắt đầu sự nghiệp riêng vào năm 2006.
Những tác phẩm stencil graffiti của cô đặc trưng với hình vẽ những chú thỏ, quý cô bươm bướm quyến rũ, những cặp tình nhân quấn quýt,… Phong cách sáng tạo của Lady Aiko là sự hòa trộn giữa văn hóa đại chúng độc đáo của đất nước mặt trời mọc, kỹ thuật in khắc gỗ truyền thống Nhật Bản (Ukiyo-e) và nguồn cảm hứng từ đường phố New York sôi động.
Lady Aiko được thế giới nghệ thuật đương đại công nhận là một trong những nghệ sĩ quan trọng nhất trong thiên niên kỷ mới. Năm 2012, cô được chọn là người phụ nữ đầu tiên vẽ Bức tường Bowery ở Lower East Side của New York. Các tác phẩm của cô đã được trưng bày tại Bảo tàng Brooklyn N.Y. (Mỹ), MOCA L.A. (Mỹ), Shanghai MOCA China (Trung Quốc), Bảo tàng Shizuoka Tokaido Hiroshige (Nhật Bản) cũng như các bảo tàng và phòng trưng bày lớn khác trên toàn thế giới.
Czarnobyl
Czarnobyl là một nghệ sĩ đường phố người Ba Lan sinh năm 1974 hiện đang sinh sống tại Berlin (Đức). Nghệ danh của anh lấy theo tên của Chernobyl – thành phố thuộc Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Xô viết Ukraine đã từng xảy ra thảm họa hạt nhân gây chấn động toàn thế giới vào năm 1986. Từng trải qua sự kiện khủng khiếp ấy, Chernobyl trở thành một phần kí ức, tác động mạnh mẽ tới cách anh nhìn nhận thế giới xung quanh.
Vào đầu những năm 80, Czarnobyl bắt đầu tiếp cận với nghệ thuật stencil graffiti. Bằng cách xếp lớp, phản chiếu, chồng chéo và liên tục tái phát triển các tác phẩm stencil của mình, Czarnobyl đã tạo ra ngôn ngữ nghệ thuật mang tính tiên phong cho riêng mình.
Xuyên suốt các tác phẩm của Czarnobyl, người xem sẽ cảm nhận được mối quan tâm đặc biệt xoay quanh chủ đề công nghệ và tương lai. Những cá thể trong sáng tạo của anh dường như rơi vào trạng thái đột biến, vụn vỡ và cô độc. Chúng như muốn chất vấn về sự thật của cái viễn cảnh hoàn mỹ mà tiến bộ công nghệ hứa hẹn sẽ tạo ra cho con người.
C215
Christian Guémy, hay còn được biết đến với tên gọi C215, là một nghệ sĩ đường phố đến từ Paris (Pháp). Năm 2006, sau nhiều năm thực hành nghệ thuật graffiti, C215 tiếp cận với kỹ thuật stencil. Kể từ đó, các tác phẩm của anh dần ghi dấu ấn tượng mạnh mẽ với công chúng, giúp ghi C215 lọt vào danh sách những nghệ sĩ đường phố được công nhận hàng đầu thế giới.
Những tác phẩm nghệ thuật của C215 có thể được tìm thấy trên các bức tường dọc đường phố hàng loạt thành phố lớn ở châu Âu như Amsterdam (Hà Lan), Barcelona (Tây Ban Nha), London (Anh) và Rome (Ý). Anh hướng sự quan tâm đến những người có hoàn cảnh thiệt thòi trong xã hội, điển hình là người tị nạn, người ăn xin, người vô gia cư,…
Dẫu khai thác một chủ đề quen thuộc, các tác phẩm của C215 vẫn mang đến sự hấp dẫn riêng nhờ vào cách anh chơi đùa cùng màu sắc. Chân dung của những con người bình dị bước vào tác phẩm của anh với vẻ sống động và rực rỡ. Chúng nhanh chóng thu hút sự chú ý và tán dương của cộng đồng yêu mến nghệ thuật khắp nơi.
ABOVE
Từ giữa những năm 1990, nghệ sĩ người Mỹ Tavar Zawacki, hay còn gọi là ABOVE, đã thực hành vẽ graffiti dọc các chuyến tàu chở hàng ở California. Tuy nhiên, anh chỉ thực sự nhận được sự chú ý từ công chúng khi tiếp cận với kỹ thuật stencil.
Các tác phẩm của Zawacki trải dài từ tranh tường quy mô lớn đến những bức tranh treo trong nhà. Những tác phẩm của anh đặc trưng với việc sử dụng những cạnh cứng, hình học trừu tượng và tạo ra ảo ảnh bằng nghệ thuật phối cảnh.
Zawacki thường bộc lộ các quan điểm nhiệt thành của mình về các chủ đề xã hội và chính trị. Năm 2001, anh gây ấn tượng khi bắt đầu chuyến lưu diễn vòng quanh thế giới hàng năm. Thông qua việc khám phá những miền đất mới, người nghệ sĩ này thực hiện quá trình thử nghiệm các phương tiện sáng tác và phong cách nghệ thuật mới.
Tham khảo:
mymodernmet.com
artzealous.com
widewalls.ch
urban-nation.com
openwallsgallery.com
