artLIVE – Triển lãm Một trạng thái mèo không chỉ thể hiện hình thể loài mèo qua ngôn ngữ hội họa mà còn phô diễn được tài năng nghệ thuật của họa sĩ trẻ Chu Tiến Thăng.
Ngày 4-11 vừa qua, Annam Gallery và Lân Tinh Foundation đã kết hợp để giới thiệu đến công chúng triển lãm Một trạng thái mèo của họa sĩ Chu Tiến Thăng. Triển lãm trưng bày 31 bức tranh miêu tả đa dạng dáng vẻ của những con mèo, từ chân dung cho đến hình thể.
Giới thiệu về họa sĩ Chu Tiến Thăng
Chu Tiến Thăng sinh năm 1999, hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Anh tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam năm 2022 khoa Sư phạm Mỹ thuật. Thăng đam mê vẽ từ khi còn rất nhỏ, nhưng đến năm lớp 12 mới thực sự theo học một cách chuyên nghiệp.
Họa sĩ theo đuổi phong cách hiện thực với các chủ đề gần gũi, quen thuộc như động thực vật, con người và đời sống xã hội. Tuy nhiên, theo nam họa sĩ chia sẻ thì hai chủ đề vẽ trực diện chân dung con người và đời sống xã hội vẫn được anh tập trung hơn cả. Kỹ thuật của Chu Tiến Thăng được ảnh hưởng sâu sắc từ loại hình tranh thủy mặc trong Trung Quốc họa.
Tại triển lãm đầu tay, họa sĩ Tiến Thăng chia sẻ với khán giả rằng anh mong muốn trong tương lai có thể đi du học tại Trung Quốc, anh muốn tìm hiểu sâu hơn về thủy mặc, về kỹ thuật vẽ tả ý, đại khái và lược giản đi nhiều chi tiết để có thể nâng cao, phát triển phong cách vẽ của bản thân.
Mèo trở thành nguồn cảm hứng bất đắc dĩ
Từ cổ chí kim, mèo vốn luôn là một biểu tượng trong nhiều nền văn hóa khác nhau trên thế giới. Chúng thường được xem như một linh vật đại diện cho tri thức, sự giàu sang và may mắn. Tại các nước Châu Á như Trung Quốc, Hàn Quốc hay Nhật Bản, năm “Mão” 卯 đại diện cho loài thỏ trong mười hai con giáp, tuy nhiên, chỉ có Việt Nam hiểu theo nghĩa “Mèo”.
Họa sĩ chia sẻ: “Mình không phải người thích nuôi mèo mặc dù mèo là hình ảnh quen thuộc đối với mình từ khi mình còn rất nhỏ, ấn tượng của mình về mèo là ngôn ngữ cơ thể của chúng rất đa dạng, phong phú và có những nét tạo hình rất riêng biệt”.
“Trong gia đình thì ông bà nội mình là người thích nuôi mèo, từ nhỏ đến lớn mình được tiếp xúc với chúng hàng ngày nên cảm thấy không còn xa lạ gì hay đúng hơn là không có chút ấn tượng gì với mấy con mèo.
Sau này đi học xa nhà mình ít khi tiếp xúc với mèo hơn, điều này khiến mình thấy thiếu đi cảm giác quen thuộc, nhìn sang bạn bè xung quanh thấy ai cũng sở hữu 1 con mèo trong nhà, từ đó mình thấy mèo không chỉ đơn thuần là một vật nuôi giúp gia chủ đuổi chuột mà còn đóng một vai trò rất quan trọng trong đời sống tinh thần của nhiều người”.
Từ một người không thích nuôi mèo, nhưng sau nhiều lần tiếp xúc và gặp gỡ, loài mèo lại trở thành cơ duyên, được chọn làm chủ đề chính cho triển lãm đầu tay của nam họa sĩ. Giống như lời tựa mở đầu triển lãm: “Mân mê cái đuôi/ Mèo con vờn cái bóng/ Óng ánh trên sân/ Mèo con nằm phơi nắng”, hình ảnh những chú mèo xuất hiện trong tranh tranh của Tiến Thăng mai lại cảm giác nhẹ nhàng, đáng yêu, khiến cho bất cứ ai thưởng thức đều dâng lên một cảm giác bình yên, thân thuộc.
Loài mèo trong những hoạt cảnh đời thường lại mang đến cho con người những cảm hứng và niềm vui bất tận. Sự hứng thú với loài mèo của Chu Tiến Thăng cũng tới từ những vẻ đẹp giản dị nhất, như khi chúng vờn bắt, ngủ gật, liếm láp,… khiến ta phải trầm trồ vì cơ thể dẻo dai của chúng.
Loài mèo có riêng cho mình một ngôn ngữ độc đáo
“Mình thấy mèo là động vật có thân hình dẻo dai, khiến chúng có khả năng tạo ra nhiều tư thế độc lạ hơn so với những con vật khác, cảm giác như mọi bộ phận trên cơ thể đều có thể hoạt động một cách độc lập, điều này giúp mình có được cái nhìn đa dạng hơn về tập tính của loài mèo và là chất liệu để mình có thể khai thác kỹ hơn về sau này” – Chu Tiến Thăng bày tỏ.
Những bức họa trong Một trạng thái mèo đa số đều lấy mèo Tây là hình ảnh chủ đạo. Mèo Tây thường đa dạng về chủng loại, lông đẹp, khác với mèo ta có thế mạnh về hình thể, bộ lông của chúng thường ôm sát phần thân, tạo ra đường hình rất uyển chuyển.
Các tác phẩm được trưng bày thường có hai bố cục chính: chân dung mèo và toàn thân mèo. Với hình thể mèo, họa sĩ cho rằng hành động của từng bộ phận vô cùng độc lập, điều này kích thích trí tò mò và sẽ là chất liệu để anh tiếp tục thực hành trong tương lai.
Những con mèo trong tranh của Tiến Thăng vô cùng đa dạng, không có sự lặp lại, mỗi con đều mang cho mình một kiểu cách khác biệt. Trong tác phẩm Mèo nào cắn mỉu nào, họa sĩ khắc họa 29 chân dung mèo đầy phong phú. Anh chia sẻ với khán giả thưởng thức: “Mình tuổi mèo, con triện ở cuối bức tranh đại diện cho bản thân. Mình chính là con mèo thứ 30, và bản thân mình đã trở thành một phần trong tác phẩm”.
Nghệ thuật không nên có sự lặp lại
Bằng chất liệu phấn màu, họa sĩ đã cho ra mắt những bức tranh hoàn hảo với kỹ thuật miêu tả đầy chi tiết. Khi xem tranh của Tiến Thăng, người thưởng thức gần như có thể nhìn thấy những con mèo thật, nhìn ra được trạng thái của từng con một: có con đang nằm nghỉ, có con đang lim dim ngủ hay có con đang nũng nịu đang muốn được vuốt ve.
Nam họa sĩ chia sẻ anh muốn chọn sơn dầu là chất liệu đi cùng mình lâu dài trên con đường nghệ thuật phía trước. Sơn dầu là một trong những chất liệu rất khó để thuần thục, rất khó để học vì nó đa dạng về kỹ thuật.
“Quá trình phác thảo là công đoạn quan trọng nhất, chính vì vậy phải sử dụng chất liệu nào đó thật phù hợp, nó phải linh hoạt, phấn màu tương tự như sơn dầu, có thể diễn tả với độ chồng lớp tương tự sơn dầu. Trong quá trình phác thảo phấn màu thì mình lại thấy có cơ duyên với chất liệu này, từ đó cảm thấy có thể khai thác nhiều hơn về mặt kỹ thuật” – Tiến Thăng trả lời khi được hỏi vì sao lại chọn phấn màu làm chất liệu chính cho triển lãm đầu tay lần này.
Ảnh hưởng bởi Trung Quốc họa thủy mặc, anh chia sẻ, phong cách này kiêng kỵ sự lặp lại, nó đòi hỏi sự thay đổi, không phần nào giống phần nào. Chính vì vậy từ bố cục, màu sắc cho đến kỹ thuật vẽ tranh cũng được anh thay đổi liên tục.
Nhiều bức anh miêu tả thật kĩ từng sợi lông, từng cọng ria mép của mèo, nhưng cũng có nhiều bức anh sử dụng kỹ thuật gợi tả, chỉ khơi gợi một chút về không gian kết hợp với những đường nét đậm nhạt của ánh sáng. Điều đó giúp tạo cho người xem một cảm giác đa dạng hơn trong quá trình thưởng lãm.
Càng vẽ, những tác phẩm của Tiến Thăng ngày càng phá cách đi. Họa sĩ quan niệm nếu một cách vẽ lặp đi lặp lại nhiều lần sẽ gây nên sự nhàm chán. Anh muốn thay đổi tư duy của chính bản thân mình, vì vậy trong các bức như Duỗi, Gập hay Thoai, Thoải, anh đã sử dụng tông màu xanh lá cho những chú mèo.
Triển lãm Một trạng thái mèo vẫn còn chào đón khách tham quan đến ngày 3-12 tại Annam Gallery, triển lãm có thu phí tham quan.
Ảnh: Annam Gallery
