artLIVE – Hip-hop không chỉ tồn tại như một thể loại âm nhạc mà nó còn chính là một trong những nền văn hóa gây ảnh hưởng trên thế giới, đặc biệt là với những bạn trẻ.
Có thể xem Hip-hop là một phong trào văn hóa kết hợp các yếu tố nghệ thuật khác nhau. Bốn yếu tố đặc trưng, được xem như nền tảng văn hóa Hip-hop bao gồm DJing/turntablism, MCing/Rap, B-boying/Breakdancing và nghệ thuật thị giác – Graffiti. Những hình thức thể hiện này cũng đã phát triển thành các trường phái khác với những di sản lâu dài.
Văn hóa Hip-hop bắt đầu từ đâu?
KRS One, một rapper người Mỹ đến từ South Bronx đã từng nói: “Rap is something you do; Hip-hop is something you live” – Rap là những thứ bạn làm, nhưng Hip-hop là cách mà bạn sống.
Ảnh: lirp.cdn-website.com.
Như vậy, có thể thấy Hip-hop không chỉ dừng lại là một thể loại âm nhạc, mà nó đã trở thành một phong cách sống, một phong trào văn hóa kết hợp nhiều yếu tố nghệ thuật khác nhau. Cho đến ngày nay, Hip-hop tiếp tục là một hiện tượng toàn cầu, phát triển các loại hình nghệ thuật mới, có sức ảnh hưởng đến cuộc sống của thế hệ mới và cũ.
Hip-hop bắt nguồn là một nhóm văn hóa và một phong trào nghệ thuật nổi lên từ Bronx ở thành phố New York vào đầu những năm 1970. Sự phát triển của nó phản ánh những tác động tiêu cực của sự suy thoái hậu công nghiệp, diễn ngôn chính trị và nền kinh tế đang thay đổi nhanh chóng.
Tình hình của thành phố New York trong giai đoạn này xuất hiện nhiều suy thoái về mặt kinh tế. Phần lớn tầng lớp trung lưu chuyển đến vùng ngoại ô để thoát khỏi những thách thức từ kinh tế lẫn xã hội. Điều này làm ảnh hưởng trực tiếp đến nhân khẩu học và các cộng đồng khác.
Tỉ lệ tội phạm, sự hoạt động của các băng đảng và thiếu hụt về kinh tế gia tăng trong bối cảnh xã hội. Nhiều doanh nghiệp đóng cửa, các cơ hội kinh tế và nguồn lực giải trí giảm mạnh. Kết quả là những thanh niên thành thị tìm kiếm sự giải trí và giải tỏa sự bức bách trong bản thân từ những bữa tiệc đường phố ở các khu nhà bỏ hoang.
Những bữa tiệc này đã đặt nền móng cho mọi thứ liên quan đến văn hóa hip-hop thời kỳ đầu. Các DJ và MC đã mang đến âm nhạc bằng cách thiết lập “Hệ thống âm thanh” di động được giới thiệu bởi văn hóa Jamaica. Những tấm bìa cứng trở thành sàn nhảy dành cho những người nhảy Breakdancing, và những bức tường gạch biến thành các bức vẽ Graffiti.
Một kỷ nguyên mới đang trỗi dậy từ sự thúc đẩy bởi cảm giác tức giận, khó khăn và bị bỏ rơi. Tuy nhiên, phong trào Hip-hop mới nổi đã nghệ thuật hóa nỗi tuyệt vọng và rào cản chủng tộc. Nó cũng trở thành một lối thoát cho những vấn đề bạo lực.
Những khuôn mặt tiên phong trong văn hóa Hip-hop
DJ Kool Herc
Một trong những người tiên phong có ảnh hưởng nhất là DJ Kool Herc, một người nhập cư Jamaica được coi là cha đẻ của Hip-hop.
DJ Kool Herc đã giới thiệu kỹ thuật DJ “breakbeat” – một phương pháp hòa âm được ông phỏng theo âm nhạc của văn hóa Jamaica. Tuy nhiên, Kool Herc sẽ chơi funk, soul và các thể loại khác có phần bộ gõ. Phong cách bàn xoay đột phá này nhanh chóng gây ảnh hưởng đến sự phát triển của âm nhạc Hip-hop, Rap và Breakdancing.
Kool Herc cũng giúp phát triển cách truyền đạt các vần điệu và cách chơi chữ cho thể loại MC. Ông ấy thường nói theo nhịp điệu và vần điệu trên các phần nhạc cụ của bài hát để thu hút sự chú ý của đám đông.
Afrika Bambaataa
Một nhân vật Hip-hop có ảnh hưởng khác là Afrika Bambaataa, hay còn được gọi là “Bố già”. Bambaataa là DJ và nhà sản xuất âm nhạc tiên phong. Ông cũng là người đã giúp, hướng dẫn thanh niên thành phố thoát khỏi cuộc sống băng đảng, ma túy và bạo lực.
Ảnh: backyardopera.com.
Bambaataa thành lập Universal Zulu Nation – một tổ chức định hướng âm nhạc nhằm khuyến khích hòa bình và đoàn kết thông qua việc thể hiện văn hóa Hip-hop. Các thành viên đã giới thiệu cho giới trẻ thành thị về DJ, nhảy Breakdancing, Rap và Graffiti. Cho đến ngày nay, Universal Zulu Nation vẫn tiếp tục truyền bá văn hóa Hip-hop ra khắp thế giới.
Grandmaster Flash
Grandmaster Flash là một DJ khác đến từ Bronx, thành phố New York. Ông là DJ đầu tiên điều khiển các bản ghi theo chuyển động lùi, tiến hoặc ngược chiều kim đồng hồ. Ông cũng đã phát minh ra các kỹ thuật DJ khác biệt như backspin, cutting, punch phrasing, và scratching.
Grandmaster Flash đã tổ chức một nhóm mang tên Grandmaster Flash and The Furious Five vào năm 1976. Nhóm được công nhận rộng rãi là một trong những nhóm nhạc Hip-hop có ảnh hưởng nhất. Họ mang đến một phong cách độc đáo bằng cách đổi lời bài hát giữa bốn rapper và kết hợp chúng với kỹ năng DJ vô song của Flash.
Grandmaster Flash and The Furious Five có một số bài hát có ảnh hưởng. Tuy nhiên, bài hát nổi bật nhất của họ là “The Message”. Bản hit quan trọng này đã trình bày chi tiết về thực tế nghiệt ngã của cuộc sống ở khu ổ chuột, đó là một sự thay đổi đáng kể so với những giai điệu nhịp điệu truyền thống của Hip-hop thời kỳ đầu.
Năm 2007, Grandmaster Flash và Furious Five lại làm nên lịch sử. Nhóm trở thành nghệ sĩ Hip-hop đầu tiên được vinh danh tại Đại sảnh Danh vọng Rock and Roll.
Bốn yếu tố đặc trưng của văn hóa Hip-hop
Mặc dù Hip-hop có tổng cộng mười yếu tố, nhưng về mặt lịch sử và tác động văn hóa, đây là những yếu tố nền tảng nổi bật và được biết đến rộng rãi nhất.
Breakdancing
Breakdancing biểu diễn bởi các vũ công được gọi là b-girls hoặc b-boys. Loại hình này ra đời vào cuối những năm 1970 tại New York, có sự bắt nguồn từ phong cách khiêu vũ vùng Caribe, Mỹ Latinh và Châu Phi.
Là một trong những hình thức thể hiện quan niệm cá nhân thô sơ nhất, Breakdancing không quan tâm nhiều đến việc đúng hay sai. Qua việc sử dụng ngôn ngữ hình thể, Breakdancing muốn truyền tải những thông điệp chung dành cho mọi người thông qua các động tác phức tạp, đòi hỏi sự cam kết, sức mạnh, sự rèn luyện và niềm đam mê.
DJing
DJ xuất hiện lâu đời hơn so với Hip-hop, là tên viết tắt của từ Disc Jockey. Ban đầu, công việc của DJ là phát nhạc đã ghi sẵn cho khán giả trên radio hoặc phát thanh trực tiếp cho khán giả. Thế nhưng, DJ Hip-hop đã đưa nó lên một tầm cao mới bằng cách biến việc quay đĩa hát thành một loại hình nghệ thuật được gọi là turntabalism – chủ nghĩa bàn xoay.
Các DJ ngày nay có thể bắt đầu sử dụng các máy thu âm thanh kỹ thuật số để kết hợp liền mạch các hook, sample và beat. Tuy nhiên, những DJ Hip-hop đầu tiên cần có hai bàn xoay để tạo ra những khoảng nghỉ, gọi là đoạn Break, được kéo dài không bao giờ kết thúc để báo hiệu cho các b-boy và b-girl đến sàn nhảy.
MCing
Đây là một từ viết tắt của Master of Ceremonies. MC bắt đầu làm người dẫn chương trình tại các bữa tiệc hip-hop và là người sẽ nhắc nhở những vũ công ra sàn nhày mỗi khi đến đoạn Break. MC được xem như là hình thức ban đầu của thể loại Rap mà chúng ta biết đến bây giờ.
Khi DJ từng là trọng tâm chính của Hip-hop, MC trở thành trung tâm trong giữa những năm 80 và đầu những năm 90, thường được gọi là Thời đại hoàng kim của Hip-hop. MC được đánh giá dựa trên dòng chảy, nhịp điệu và vần điệu trong phần rap của họ cũng như cách nó tương tác với âm nhạc, sample, nhịp…
Mặc dù bị xem như một hình thức chống lại chính quyền, nhưng nghệ thuật thị giác Graffiti đơn giản chỉ là sự thể hiện bản thân thông qua văn bản nghệ thuật. Cũng giống như có những nhóm nhảy Breakdancing, Graffiti tồn tại như những cá thể sử dụng hình vẽ và ngôn ngữ để bày tỏ quan điểm cá nhân.
Tham khảo
iconcollective.edu
masterclass.com
schoolofbreaking.com
bam.org
recordingconnection.com
